Dù nghỉ hưu sớm có thể là một giấc mơ xa xỉ đối với một số người, nhưng tương lai ổn định đó hoàn toàn nằm trong khả năng của thế hệ đầy tham vọng này.
Gen Z đang bước vào tuổi trưởng thành với một cái nhìn khá lạc quan về tài chính. Không giống như các thế hệ trước, họ tỏ ra khá tích cực và tin tưởng vào khả năng đạt được mục tiêu tiết kiệm tiền cho việc nghỉ hưu sớm của mình. Nhưng liệu sự lạc quan này có thực tế không, hay chỉ là ảo ảnh do thị trường việc làm đang sôi động?
Hưởng lợi từ thị trường lao động mạnh mẽ
Theo một khảo sát từ Bankrate, 75% người lao động Gen Z đã nhận được tăng lương hoặc tìm được công việc có mức lương cao hơn trong vòng 12 tháng qua. Đồng thời, một cuộc khảo sát khác cho thấy 58% Gen Z cảm thấy lạc quan về tình hình tài chính của họ vào năm 2024.
Nhưng có một điều thú vị là sự lạc quan này lại không hoàn toàn khớp với cách mà Gen Z đang tiết kiệm cho việc nghỉ hưu. Một con số không hề nhỏ - 29% Gen Z không đóng góp vào tài khoản nghỉ hưu của họ trong năm 2022 hoặc 2023. Họ là thế hệ có tỷ lệ tiết kiệm cho hưu trí thấp nhất và cũng là thế hệ có tỷ lệ không đóng góp vào quỹ hưu trí cao nhất.
Gen Z đang hưởng lợi từ một thị trường lao động cực kỳ sôi động. Với sự phục hồi của nền kinh tế sau đại dịch, nhiều ngành nghề đang tìm kiếm nhân tài mới. Họ có nhiều cơ hội để kiếm tiền hơn bao giờ hết và mức lương cũng tăng nhanh chóng.
Thực tế, Gen Z đang đi làm đã nhận lương hoặc tìm được công việc trả lương cao hơn trong 12 tháng qua. Gen Z cũng đang tiếp cận giáo dục tài chính theo cách hoàn toàn mới. Họ theo dõi các chuyên gia tài chính trên mạng xã hội, đọc bài viết về đầu tư online và nói chuyện về tiền bạc một cách cởi mở hơn bao giờ hết. Họ mơ ước lớn, nhưng liệu có thực tế không?
Sự lạc quan về tài chính của Gen Z cần được điều chỉnh?
Mặc dù Gen Z thể hiện sự lạc quan mạnh mẽ về tương lai tài chính của mình, nhưng sự lạc quan này cần phải được điều chỉnh bởi sự hiểu biết thực tế về bối cảnh kinh tế hiện tại. Mức lương cao không đồng nghĩa với sự ổn định tài chính nếu không có kế hoạch chi tiêu và tiết kiệm hợp lý.
Nhiều bạn trẻ có mức thu nhập cao từ công việc tuy nhiên lại gặp khó khăn trong việc tiết kiệm cho hưu trí vì chi phí sinh hoạt cao và các khoản nợ tín dụng. Mặc dù anh có khả năng kiếm tiền tốt, nhưng việc không có kế hoạch tiết kiệm và đầu tư có thể dẫn đến sự thiếu hụt tài chính trong tương lai.
Lạc quan là tốt, nhưng cần phải có cái nhìn thực tế về bức tranh tài chính và tình hình cá nhân.
Mặc dù thị trường lao động hiện tại có lợi cho Gen Z, nhưng sự bền vững dài hạn của nó vẫn còn là một câu hỏi. Nhiều bạn trẻ cho biết các khoản nợ tín dụng đã khiến họ phải trì hoãn các quyết định tài chính quan trọng.
Lạm phát cũng đang “ăn mòn” sức mua của tiết kiệm theo thời gian. Biến động thị trường và khả năng thay đổi trong thị trường việc làm cũng là những mối lo ngại. Hơn nữa, nhiều người trẻ có thể đang nhận sự hỗ trợ từ cha mẹ.
“Khi thị trường lao động đang nóng, điều đó không có nghĩa là nó sẽ luôn như vậy. Có tiền để dành trong trường hợp mất việc là cực kỳ quan trọng. Nếu tiền thuê nhà đang “ngốn” phần lớn ngân sách của bạn, sẽ rất khó để tiết kiệm hoặc chi trả cho các nhu cầu khác”. Hanna Horvath - cố vấn tài chính (CERTIFIED FINANCIAL PLANNER™) và biên tập viên cao cấp tại Bankrate cho biết.
Chi phí sinh hoạt, đặc biệt là giá nhà có thể làm giảm sức mạnh của mức lương của Gen Z. Vậy làm thế nào để gen Z có thể đảm bảo một tương lai tài chính tươi sáng?
Đa dạng hóa thu nhập, tái định nghĩa “tự do tài chính"
Đừng lo, nghỉ hưu sớm không phải là giấc mơ không thể đạt được cho Gen Z. Tuy nhiên, để thực hiện điều đó, cần có một chút thực tế và kế hoạch tài chính vững chắc.
Gen Z không nhìn nhận tự do tài chính chỉ là việc tiết kiệm đủ tiền để nghỉ hưu sớm và sống cuộc sống của những người đã “nghỉ hưu”. Họ coi tự do tài chính là khả năng sống một cuộc sống phong phú và có thể tự do lựa chọn những gì mình muốn làm mà không phải lo lắng về tiền.
1. Freelance và Remote work
Họ không muốn bị giam chân trong văn phòng từ 9 giờ sáng đến 5 giờ chiều. Thay vào đó, Gen Z chọn làm việc tự do hoặc làm từ xa, giúp họ có thể làm việc từ bất kỳ đâu, đồng thời nhận nhiều dự án khác nhau.
Rất nhiều bạn trẻ làm công việc Designer có thể làm việc từ bất kỳ đâu, từ quán cà phê đến những chuyến du lịch nước ngoài, họ nhận dự án từ các khách hàng toàn cầu thông qua các nền tảng như Upwork và Fiverr để vừa tạo thu nhập ổn định, vừa thoải mái với lịch trình cá nhân.
2. Kinh doanh online
Gen Z biến mạng xã hội thành mảnh đất màu mỡ. Họ bán hàng online, làm dropshipping hoặc tiếp thị liên kết (affiliate marketing) mà không cần mở cửa hàng truyền thống.
Giờ đây, rất nhiều bạn trẻ đã startup bằng cách tạo ra một thương hiệu thời trang trên Instagram để quảng bá sản phẩm và xây dựng cộng đồng khách hàng. Với các chiến dịch quảng cáo sáng tạo và tương tác thường xuyên, họ đã tạo ra một nguồn thu nhập đáng kể mà không cần phải mở cửa hàng vật lý.
Hay như các Tiktoker, họ giới thiệu các sản phẩm chăm sóc sắc đẹp và review để kiếm hoa hồng từ mỗi giao dịch mua hàng để tạo ra thu nhập thụ động từ các trang web.
3. Đầu tư thông minh
Gen Z không ngại mạo hiểm khi đầu tư vào chứng khoán, tiền mã hóa (crypto), và bất động sản. Họ học hỏi liên tục để làm cho tiền của mình sinh lời. Ngoài việc sử dụng các ứng dụng đầu tư để theo dõi và quản lý danh mục đầu tư của mình, họ thường xuyên cập nhật kiến thức về thị trường tài chính và chiến lược đầu tư để tối ưu hóa lợi nhuận và giảm rủi ro.
4. Sáng tạo nội dung và Influencer Marketing
Gen Z đang tạo ra nội dung và xây dựng đế chế cá nhân trên các nền tảng như YouTube, Instagram và TikTok, biến đam mê thành nguồn thu nhập ổn định. Có thể thấy, các YouTuber nổi tiếng với các video hướng dẫn làm món ăn ngon có thể kiếm tiền từ quảng cáo, hợp tác với các thương hiệu thực phẩm và bán sách dạy nấu ăn. Sự kết hợp giữa đam mê và khả năng sáng tạo giúp họ tạo ra nguồn thu nhập ổn định và xây dựng một cộng đồng người theo dõi đông đảo.
Kết: Với sự lạc quan, năng động và khả năng kiếm tiền cao, nếu Gen Z chú trọng vào việc quản lý tài chính cá nhân, xây dựng kế hoạch tiết kiệm và đầu tư thông minh, họ hoàn toàn có thể đảm bảo một tương lai tài chính sáng lạn. Những ước mơ tài chính của Gen Z là một tín hiệu tích cực. Từ việc học hỏi từ các kinh nghiệm và áp dụng các chiến lược tài chính hiệu quả, Gen Z có thể vượt qua những thách thức tài chính và đạt được mục tiêu dài hạn của mình.
