“Hãy thành công nhanh hơn tốc độ già đi của cha mẹ”, “Tuổi 30 là phải có nhà, có xe”, “Tuổi trẻ mà không làm được gì thì sau này khổ ráng chịu”… Chúng ta đang sống giữa một thời đại mà chiếc đồng hồ thành tựu dường như chạy nhanh hơn bao giờ hết.Mỗi buổi sáng thức dậy, Gen Z không chỉ phải đối mặt với công việc, học hành hay các mối quan hệ, mà còn với một áp lực vô hình: phải làm được gì đó lớn lao, phải có thứ gì đó để kể, phải trở thành “một ai đó” càng sớm càng tốt.Tuổi trẻ không còn là thời gian để thử sai, mà đang dần bị biến thành một cuộc đua. Đua với thời gian, đua với bạn bè cùng trang lứa, đua với những câu chuyện thành công nhan nhản trên mạng xã hội.Nhưng điều gì khiến Gen Z mang trong mình nỗi ám ảnh thành công sớm mãnh liệt đến vậy?<h2>Một thế hệ lớn lên cùng deadline thành công</h2><h3>Dưới ánh đèn mạng xã hội</h3>Instagram, TikTok, Facebook, Threads… không chỉ là nơi giải trí. Với Gen Z - thế hệ sinh ra đã có internet, đó còn là “sân khấu” phô bày thành tích cá nhân.Trên mạng xã hội, mọi người chia sẻ những gì tốt đẹp nhất của mình: ai vừa được thăng chức, ai startup thành công, ai đã sở hữu căn hộ đầu tiên, ai đang du học ở châu Âu, ai vừa đi làm nhưng đã có lương trăm triệu…Trong ánh đèn spotlight của thế giới mạng, thành công không chỉ được truyền cảm hứng, mà còn bị chuẩn hóa. Như thể, nếu bạn chưa đạt những cột mốc đó trước tuổi 30, bạn đang bị chậm lại. Nếu bạn không “ra gì” ở tuổi 25, bạn là người thất bại.Cứ thế, mỗi lần lướt điện thoại, FOMO (Fear of Missing Out - nỗi sợ bị bỏ lại phía sau) len lỏi vào từng suy nghĩ. So sánh trở thành một phản xạ tự nhiên, kéo theo cảm giác lo âu, tự ti, hoài nghi chính mình: “Tại sao người ta giỏi thế, còn mình thì vẫn ở đây?”<img src="attachment:2eb138b4-a2ba-490b-91be-370a8759d8ab:image5.jpg" alt=""><figure class="image"><img src="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/1_min_7b0c2b03cd.jpg" alt="1-min.jpg" srcset="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/thumbnail_1_min_7b0c2b03cd.jpg 245w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/small_1_min_7b0c2b03cd.jpg 500w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/medium_1_min_7b0c2b03cd.jpg 750w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/large_1_min_7b0c2b03cd.jpg 1000w," sizes="100vw"><figcaption>Gen Z dễ bị FOMO khi mạng xã hội phát triển nhanh chóng. (Ảnh: STNDigital)</figcaption></figure><h3>“Di sản tâm lý” từ các thế hệ trước</h3>Không ít Gen Z lớn lên trong những gia đình đã từng trải qua khó khăn tài chính, chiến tranh, khủng hoảng hoặc những biến động lớn của xã hội.Những lời cha mẹ dặn dò như “Tuổi trẻ là để cày”, “Phải ổn định rồi mới tính chuyện yêu đương, cưới xin”, “Cố gắng đi, để sau này khỏi khổ”... đã vô tình trở thành “di sản tâm lý” mang theo nhiều kỳ vọng vô hình: muốn được yêu thương và công nhận, bạn phải thành công, và phải thành công sớm.Tuy nhiên, thế giới bây giờ không còn giống thời bố mẹ. Môi trường nghề nghiệp biến động liên tục, công nghệ thay thế con người với tốc độ chóng mặt, giá nhà tăng gấp 10 lần trong khi lương tăng chậm, khủng hoảng tinh thần ngày một phổ biến. Những “lộ trình thành công” kiểu cũ không còn phù hợp.Bên cạnh đó, nhiều Gen Z thật sự muốn thành công không chỉ cho bản thân, mà còn để đỡ đần gia đình, báo hiếu cha mẹ. Nhưng giữa vô vàn khó khăn, “thành công” không còn là lựa chọn cá nhân, mà dần trở thành một nghĩa vụ.<h3>Cú hích từ đại dịch và AI</h3>Đại dịch COVID-19 là một dấu mốc không thể bỏ qua. Nhiều bạn trẻ Gen Z đã đánh mất những năm tháng quan trọng trong hành trình trưởng thành: lễ tốt nghiệp không có, cơ hội việc làm bị cắt giảm, kế hoạch du học bị trì hoãn, kỹ năng xã hội chưa kịp phát triển.Chưa kịp hiểu rõ bản thân, nhiều người đã phải bước vội vào guồng quay công việc với tâm thế bất an và thiếu chuẩn bị.Cùng lúc, trí tuệ nhân tạo và tự động hóa nổi lên, tạo thêm một tầng áp lực: “Nếu không giỏi ngay lập tức, bạn sẽ bị thay thế.” Cảm giác gấp gáp, sợ bị tụt lại khiến niềm tin vào sự “thành công sớm” ngày càng trở nên ám ảnh.<img src="attachment:b2c1e659-4f83-47de-a6eb-6a2ed6a8d635:image3.png" alt=""><figure class="image"><img src="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/2_min_71d705a02a.jpg" alt="2-min.jpg" srcset="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/thumbnail_2_min_71d705a02a.jpg 234w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/small_2_min_71d705a02a.jpg 500w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/medium_2_min_71d705a02a.jpg 750w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/large_2_min_71d705a02a.jpg 1000w," sizes="100vw"><figcaption>Đại dịch và sự bùng nổ của AI tạo nên nhiều khó khăn cho người trẻ khi mới gia nhập thị trường lao động.</figcaption></figure><h2>Khi thành công trở thành một cuộc chạy đua</h2>Với nhiều người trẻ, khát khao thành công sớm là động lực lớn để học hỏi, trải nghiệm, bước ra khỏi vùng an toàn. Không thể phủ nhận, đã có rất nhiều Gen Z tài năng, dũng cảm, sáng tạo và bền bỉ xây dựng sự nghiệp, tạo ra thương hiệu cá nhân và đạt được những thành tựu đáng ngưỡng mộ khi tuổi đời còn rất trẻ.Việc nhìn thấy bạn bè cùng trang lứa thành công cũng tạo ra cảm hứng tích cực, khiến người khác muốn cố gắng, muốn “làm điều gì đó” cho riêng mình.Tuy nhiên, phía sau những động lực tích cực là một áp lực âm thầm nhưng dai dẳng: cảm giác phải luôn tiến về phía trước, ngay cả khi chưa thật sự hiểu mình đang hướng đến đâu.Nhiều Gen Z cảm thấy kiệt sức ngay khi mới bắt đầu sự nghiệp. Không phải vì họ kém cỏi, mà vì họ luôn cảm thấy mình phải chạy. Chạy để không bị bỏ lại. Chạy dù chẳng rõ mình đang chạy đến đâu, và vì ai.Họ chia sẻ những khoảnh khắc “lung linh” trên mạng xã hội, nhưng sau màn hình lại là sự mơ hồ, hoang mang. Họ đồng ý với những công việc “ổn định”, những con đường “đúng chuẩn”, nhưng trong lòng vẫn tự hỏi: “Đây có thực sự là điều mình muốn?”Sự tách biệt giữa hình ảnh bên ngoài và cảm xúc bên trong khiến nhiều người dần mất kết nối với giá trị cá nhân – thứ lẽ ra là nền tảng cho mọi thành công bền vững.<h2>Thành công không có hạn sử dụng</h2>Không có một công thức hay mốc thời gian cố định nào cho thành công. Thế nhưng xã hội lại thường tôn vinh những người “đến sớm”, mà quên rằng có rất nhiều người đã đến “đúng lúc”.<img src="attachment:a05a1dbd-a439-4375-a08f-f92ba96c528b:image2.jpg" alt=""><figure class="image"><img src="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/3_min_97dff6e3a0.jpg" alt="3-min.jpg" srcset="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/thumbnail_3_min_97dff6e3a0.jpg 235w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/small_3_min_97dff6e3a0.jpg 500w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/medium_3_min_97dff6e3a0.jpg 750w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/large_3_min_97dff6e3a0.jpg 1000w," sizes="100vw"><figcaption>Vera Wang, Jack Ma, Morgan Freeman và nhiều người nổi tiếng là minh chứng cho việc không chỉ khi trẻ mới có thể thành công.</figcaption></figure>Nếu bạn đang cảm thấy mình bị chậm trễ, hãy nhớ những cái tên này:<ul><li>Vera Wang từng là vận động viên trượt băng và biên tập viên thời trang trước khi bắt đầu sự nghiệp thiết kế váy cưới ở tuổi 40.</li><li>Jack Ma bị từ chối hàng chục lần, bao gồm cả việc không được nhận vào KFC, trước khi thành lập Alibaba ở tuổi 35.</li><li>Morgan Freeman có vai diễn đột phá đầu tiên khi ông đã ngoài 50 tuổi.</li></ul>Họ là minh chứng rằng thành công không nhất thiết phải đến sớm. Điều quan trọng là hành trình đó phù hợp với bản thân, và đến vào đúng thời điểm của riêng mỗi người.Thành công không phải là một cuộc thi xem ai đến đích trước, mà là một hành trình để ai đến đúng nơi mình cần đến.<h2>Tái định nghĩa “thành công”</h2>Đã đến lúc Gen Z (và cả xã hội) cần định nghĩa lại thành công. Thành công không chỉ là nhà, xe, mức lương, chức danh hay tài sản mà còn là:<ul><li>Cảm giác được sống một cuộc đời có ý nghĩa.</li><li>Cảm giác mỗi ngày mình đang tiến bộ hơn hôm qua.</li><li>Quan trọng nhất: được là chính mình, dù chưa “rực rỡ” như người khác mong đợi.</li></ul>Việc nhận thức rõ giá trị cá nhân, ưu tiên sức khỏe tinh thần, biết tìm kiếm sự giúp đỡ khi cần không phải là điểm yếu. Ngược lại, đó chính là những viên gạch đầu tiên để xây dựng một con đường thành công vững chắc theo cách của riêng bạn.<img src="attachment:fcf49628-6e6c-4d2a-ab76-2969117848ad:image1.jpg" alt=""><figure class="image"><img src="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/4_min_2208fbae86.jpg" alt="4-min.jpg" srcset="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/thumbnail_4_min_2208fbae86.jpg 245w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/small_4_min_2208fbae86.jpg 500w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/medium_4_min_2208fbae86.jpg 750w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/large_4_min_2208fbae86.jpg 1000w," sizes="100vw"><figcaption>Thành công không chỉ là nhà, xe, mức lương, chức danh hay tài sản.</figcaption></figure><h2>Lời kết</h2>Nếu có một điều mà Gen Z cần tin tưởng, thì đó là: Bạn không cần thành công sớm để xứng đáng được yêu thương, được tôn trọng, hay được sống một cuộc đời trọn vẹn.Thành công thật sự không đo bằng tuổi tác. Nó đo bằng sự kiên nhẫn với từng thay đổi tích cực, cùng dũng khí đi chậm khi cần thiết!

“Phải thành công trước tuổi 30” là quan điểm đang ám ảnh cả một thế hệ. Gen Z miệt mài chạy đua để chứng minh bản thân – nhưng mấy ai dừng lại để tự hỏi: mình đang sống cho ước mơ của chính mình, hay chỉ cố để không bị bỏ lại phía sau?

thumbnail-min.jpg

“Hãy thành công nhanh hơn tốc độ già đi của cha mẹ”, “Tuổi 30 là phải có nhà, có xe”, “Tuổi trẻ mà không làm được gì thì sau này khổ ráng chịu”… Chúng ta đang sống giữa một thời đại mà chiếc đồng hồ thành tựu dường như chạy nhanh hơn bao giờ hết.Mỗi buổi sáng thức dậy, Gen Z không chỉ phải đối mặt với công việc, học hành hay các mối quan hệ, mà còn với một áp lực vô hình: phải làm được gì đó lớn lao, phải có thứ gì đó để kể, phải trở thành “một ai đó” càng sớm càng tốt.Tuổi trẻ không còn là thời gian để thử sai, mà đang dần bị biến thành một cuộc đua. Đua với thời gian, đua với bạn bè cùng trang lứa, đua với những câu chuyện thành công nhan nhản trên mạng xã hội.Nhưng điều gì khiến Gen Z mang trong mình nỗi ám ảnh thành công sớm mãnh liệt đến vậy?

Gen Z và nỗi ám ảnh ‘thành công trước tuổi 30’

Bạn từng lướt thấy chiếc váy ‘hao hao Dior’ với giá chỉ bằng một bữa buffet, kèm caption: ‘Váy cover bản hãng 90%’? Liệu đây là sự sáng tạo dựa trên cảm hứng – hay một kiểu đạo nhái được hợp thức hóa bằng tên gọi ‘cover’?Dạo quanh các trang mạng xã hội hay sàn thương mại điện tử tại Việt Nam, không khó để bắt gặp những video khoe váy "dupe" của các thương hiệu nổi tiếng, với mức giá chỉ vài trăm nghìn đồng.Nếu không quá am hiểu về thời trang, người tiêu dùng khó có thể tìm thấy sự khác biệt so với các sản phẩm chính hãng. Những phiên bản này được các thương hiệu quảng cáo với danh xưng “hàng cover”.Trong thời đại các xu hướng mới liên tục xuất hiện, "cover" trở thành một phần không thể phủ nhận của thị trường thời trang, đặc biệt là phân khúc giá rẻ và nhắm đến đối tượng người tiêu dùng trẻ.Tuy nhiên, sự phổ biến này lại dấy lên nhiều tranh cãi gay gắt: liệu đây là một giải pháp thông minh giúp người tiêu dùng tiếp cận thời trang với mức giá dễ chịu hơn, hay là một hình thức đạo nhái tinh vi, làm xói mòn giá trị của sự sáng tạo?<h2>“Cover” là gì? Vì sao thời trang cover phổ biến?</h2>Trong thời trang, "cover" là cách gọi nửa vời giữa “lấy cảm hứng” và “làm lại” một thiết kế nổi tiếng. Khác với hàng nhái (fake) thường làm giả logo, bao bì và gắn mác thương hiệu lớn, "cover" không sử dụng nhãn hiệu gốc mà chỉ mô phỏng phần thiết kế, cắt may, chất liệu.Ví dụ, một chiếc váy giống 90% mẫu Miu Miu Runway chỉ thay đổi chất liệu và không có nhãn hiệu, được gọi là "cover", chứ không phải hàng nhái.<img src="attachment:9e7d3ac9-6b9b-4581-893e-1a8147e809de:image6.jpg" alt=""><figure class="image"><img src="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/1_min_0e00c1a337.jpg" alt="1-min.jpg" srcset="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/thumbnail_1_min_0e00c1a337.jpg 245w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/small_1_min_0e00c1a337.jpg 500w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/medium_1_min_0e00c1a337.jpg 750w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/large_1_min_0e00c1a337.jpg 1000w," sizes="100vw"><figcaption>Dễ dàng bắt gặp những thiết kế nổi tiếng được bán trên các sàn thương mại điện tử với mức giá thấp hơn nhiều lần so với phiên bản gốc.</figcaption></figure>Lý do hàng cover bùng nổ trên mạng xã hội xuất phát từ nhu cầu của người tiêu dùng trẻ (Gen Z, Gen Alpha) muốn bắt trend nhưng ngân sách có hạn. Một chiếc quần jeans của Jacquemus giá 15 triệu đồng, nhưng phiên bản "cover" gần giống chỉ 350.000 đồng.Người bán cũng tận dụng xu hướng này. Các nhà máy gia công nhỏ ở Quảng Châu, Thái Lan, thậm chí Gia Lâm (Hà Nội) có thể làm ra mẫu tương tự chỉ trong 48 giờ từ hình ảnh trên Instagram.<img src="attachment:bc75c732-02ac-459a-bd21-474c3bc75c18:image2.jpg" alt=""><figure class="image"><img src="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/2_min_0a8629c5bd.jpg" alt="2-min.jpg" srcset="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/thumbnail_2_min_0a8629c5bd.jpg 245w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/small_2_min_0a8629c5bd.jpg 500w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/medium_2_min_0a8629c5bd.jpg 750w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/large_2_min_0a8629c5bd.jpg 1000w," sizes="100vw"><figcaption>Trên TikTok, nhiều shop thời trang chuyên làm đồ cover nhận được sự quan tâm lớn từ giới trẻ.</figcaption></figure>Mạng xã hội đẩy nhanh tốc độ lan truyền. Một mẫu túi đeo vai được Jennie (BLACKPINK) cầm hôm trước, hôm sau đã xuất hiện trong video “haul Shopee” của hàng chục KOLs nội địa.<h2>Ưu và nhược điểm của thời trang "cover"</h2>Lý do thời trang "cover" được nhiều người trẻ lựa chọn là nhờ giá thành rẻ hơn từ 5–10 lần so với hàng chính hãng, dễ tiếp cận khi có thể tìm thấy trên mọi nền tảng từ Shopee, TikTok Shop đến Facebook Marketplace. Nhiều bản "cover" được biến tấu với màu sắc, độ dài, chất liệu khác nhau, đôi khi còn phù hợp với khí hậu hoặc vóc dáng người Việt hơn cả bản gốc.Tuy nhiên, đồ cover cũng tồn tại nhiều nhược điểm. Chất lượng thấp là một trong số đó. Theo <a href="https://vlaa.org/the-complexities-and-consequences-of-fashion-knockoffs/?utm_source=chatgpt.com">bài viết trên trang VLAA</a>, các sản phẩm “cover” thường được làm từ vật liệu kém chất lượng và quy trình sản xuất không đạt tiêu chuẩn. Điều này có thể gây rủi ro về an toàn cho người tiêu dùng.<img src="attachment:55ae17b8-de4d-4a7c-9354-c6a0bbddc978:image4.jpg" alt=""><figure class="image"><img src="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/4_min_02584bd47a.jpg" alt="4-min.jpg" srcset="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/thumbnail_4_min_02584bd47a.jpg 245w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/small_4_min_02584bd47a.jpg 500w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/medium_4_min_02584bd47a.jpg 750w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/large_4_min_02584bd47a.jpg 1000w," sizes="100vw"><figcaption>Hàng cover nhìn tương tự phiên bản chính hãng nhưng chất liệu thường kém chất lượng, đường may và form dáng không được đảm bảo. (Ảnh: Công chúa tóc mây)</figcaption></figure>Ngoài ra, việc người tiêu dùng không phân biệt được rõ “cover” và “fake”, dẫn đến nhiều trường hợp mua nhầm hàng kém chất lượng.Đồng thời, việc mua và sử dụng các sản phẩm "cover" vô tình ủng hộ những hành vi sao chép ý tưởng, làm giảm động lực sáng tạo của các nhà thiết kế và gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển bền vững của ngành thời trang.<h2>"Cover" hay đạo nhái? Góc nhìn pháp lý</h2><h3>Pháp luật bảo vệ sáng tạo thời trang ra sao?</h3>Thực tế, rất khó để bảo vệ thiết kế thời trang bằng luật sở hữu trí tuệ. Tại Việt Nam, chỉ các thiết kế <a href="https://apolatlegal.com/vi/blog/dang-ky-kieu-dang-cong-nghiep/?utm_source=chatgpt.com">“đủ điều kiện tạo dáng công nghiệp”</a> mới được cấp bằng độc quyền. Thiết kế này cần đáp ứng <a href="https://thuvienphapluat.vn/chinh-sach-phap-luat-moi/vn/ho-tro-phap-luat/tu-van-phap-luat/47314/kieu-dang-cong-nghiep-la-gi-dieu-kien-bao-ho-kieu-dang-cong-nghiep?utm_source=chatgpt.com">ba điều kiện</a>:<ul><li>Tính mới: Thiết kế phải khác biệt đáng kể so với các kiểu dáng đã được công bố công khai trước đó ở trong nước hoặc nước ngoài.</li><li>Tính sáng tạo: Thiết kế không được tạo ra một cách dễ dàng đối với người có hiểu biết trung bình trong lĩnh vực tương ứng.</li><li>Khả năng áp dụng công nghiệp: Thiết kế có thể được sử dụng làm mẫu để chế tạo hàng loạt sản phẩm bằng phương pháp công nghiệp hoặc thủ công nghiệp.</li></ul>Tuy nhiên, trong lĩnh vực thời trang, việc đáp ứng đầy đủ các điều kiện trên, đặc biệt là tính mới và tính sáng tạo, thường gặp nhiều khó khăn. Điều này khiến việc bảo hộ thiết kế thời trang dưới dạng kiểu dáng công nghiệp trở nên hạn chế.Tại Mỹ, luật bản quyền không áp dụng cho quần áo thông thường, chỉ bảo vệ những chi tiết trang trí đặc biệt như hình in, thêu, kết cấu đặc biệt. Do đó, các bản "cover" dù mô phỏng đến 90% vẫn có thể “lọt khe” pháp lý.Một số ví dụ gây tranh cãi như Shein từng bị hàng chục nhà thiết kế độc lập kiện vì đạo nhái. Một trong số đó là nhà thiết kế Krista Perry. Cô cho biết Shein đã “sao y” tác phẩm của cô và bán hàng nghìn sản phẩm mà không xin phép.<img src="attachment:12845f17-4236-40b8-b18f-5f80534b1538:image7.png" alt=""><figure class="image"><img src="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/5_min_66c0c36828.jpg" alt="5-min.jpg" srcset="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/thumbnail_5_min_66c0c36828.jpg 156w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/small_5_min_66c0c36828.jpg 500w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/medium_5_min_66c0c36828.jpg 750w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/large_5_min_66c0c36828.jpg 1000w," sizes="100vw"><figcaption>Mẫu túi của Guess từng bị chỉ trích vì thiết kế tương tự Telfar. (Ảnh: ZNews)</figcaption></figure>Zara bị tố sao chép mẫu túi của Telfar - chiếc túi giá rẻ từng được mệnh danh là "It Bag của dân thường", nhưng sau đó lại “inspired” thành mẫu riêng với giá cao gấp đôi. Trước đó, thương hiệu Guess cũng từng bị chỉ trích vì phát hành một mẫu túi tương tự và đã phải rút sản phẩm khỏi thị trường sau phản ứng tiêu cực từ công chúng.Điều này đặt ra một lỗ hổng lớn: nhiều thương hiệu lớn có đủ tiền để “inspired” mà không bị kiện, trong khi nhà thiết kế nhỏ lại gần như bất lực khi bị sao chép. Ngành công nghiệp sáng tạo, nếu không có rào cản bảo vệ đủ mạnh, sẽ trở thành mảnh đất màu mỡ cho đạo nhái.<h3>Ranh giới cover nằm ở đâu?</h3>"Cover" được xem là chấp nhận được nếu không sử dụng logo/thương hiệu thật, có điều chỉnh nhất định về kiểu dáng, chất liệu và không quảng cáo gian dối là hàng chính hãng.Còn khi sao chép y hệt từ dáng, màu, tỉ lệ, tới logo, đó là đạo nhái hoặc thậm chí giả mạo thương hiệu, vi phạm pháp luật.<img src="attachment:34809a45-c2c1-493b-a3d8-cab25f99abc3:image3.jpg" alt=""><figure class="image"><img src="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/6_min_c78d1a9763.jpg" alt="6-min.jpg" srcset="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/thumbnail_6_min_c78d1a9763.jpg 245w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/small_6_min_c78d1a9763.jpg 500w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/medium_6_min_c78d1a9763.jpg 750w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/large_6_min_c78d1a9763.jpg 1000w," sizes="100vw"><figcaption>Người tiêu dùng nên phân biệt các khái niệm cover, inspired, fake… trong thời trang.</figcaption></figure><h2>Người tiêu dùng nên làm gì?</h2>Người tiêu dùng cần ý thức rõ về sản phẩm mình đang mua và chủ động phân biệt giữa các khái niệm “cover”, “inspired”, “fake” và hàng chính hãng. Những món đồ "cover" có thể được chấp nhận nếu không cố tình gắn nhãn mác giả mạo thương hiệu, bởi điều này thể hiện sự tôn trọng tối thiểu đối với quyền sở hữu trí tuệ.Tuy nhiên, thay vì lựa chọn những sản phẩm đạo nhái để chạy theo xu hướng, người tiêu dùng hoàn toàn có thể ưu tiên các thương hiệu nội địa có thiết kế riêng. Một chiếc váy từ <a href="https://hiwatermelon.com/blog/business-universe/su-troi-day-cua-local-brand-viet-tren-ban-do-thoi-trang-the-gioi">local brand Việt Nam</a> với mức giá khoảng 500.000 đồng, dù không phải “hot trend” trên sàn diễn quốc tế, vẫn mang đến dấu ấn cá nhân và là cách thiết thực để ủng hộ ngành công nghiệp thời trang trong nước.Quan điểm “rẻ là được” đã và đang khiến nhiều người bỏ qua yếu tố thẩm mỹ và đạo đức tiêu dùng. Việc tiếp tay cho các sản phẩm sao chép không chỉ làm xói mòn gu thời trang cá nhân mà còn vô tình đẩy các nhà thiết kế trẻ vào thế khó, khi giá trị sáng tạo không được tôn trọng.Để trở thành người mua sắm thông minh, người tiêu dùng nên kiểm tra kỹ nguồn gốc cửa hàng, đọc phản hồi từ khách hàng thật và cẩn trọng với những sản phẩm gắn logo cao cấp nhưng lại có mức giá rẻ bất thường.Những local brand trẻ như Lép, Outfix, Angle Lam, Libé… đang ngày càng khẳng định được chất riêng trong thiết kế, đồng thời vẫn giữ được mức giá dễ tiếp cận là lựa chọn đáng cân nhắc cho những ai muốn mặc đẹp mà vẫn tôn trọng bản quyền.<img src="attachment:712ce9aa-0fd7-4f76-a6fa-b82bca4b087a:image8.jpg" alt=""><figure class="image"><img src="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/7_min_1d557265f1.jpg" alt="7-min.jpg" srcset="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/thumbnail_7_min_1d557265f1.jpg 245w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/small_7_min_1d557265f1.jpg 500w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/medium_7_min_1d557265f1.jpg 750w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/large_7_min_1d557265f1.jpg 1000w," sizes="100vw"><figcaption>Ủng hộ những local brand nội địa là cách để sở hữu đồ thời trang chất lượng với giá cả hợp lý. (Ảnh: Libé)</figcaption></figure><h2>Kết luận</h2>Thời trang luôn phát triển từ cảm hứng, nhưng giữa học hỏi và sao chép chỉ cách nhau một đường may. Khi người tiêu dùng “thưởng thức” thời trang như một món ăn nhanh, chỉ cần rẻ, dễ tiêu hóa, không cần biết nguồn gốc thì những đầu bếp thật sự sẽ sớm biến mất.Sự khác biệt giữa một chiếc váy “cover” và thiết kế gốc không nằm ở đường may, mà ở câu chuyện và chất xám ẩn sau từng đường kim mũi chỉ – điều mà người tiêu dùng tỉnh táo sẽ luôn biết trân trọng và lựa chọn.

“Váy cover bản hãng 90%” đang xuất hiện ngày càng nhiều trên mạng xã hội. Nhưng liệu đây là sáng tạo dựa trên cảm hứng, hay chỉ là đạo nhái được gọi bằng cái tên dễ nghe?

thumbnail.jpg

Bạn từng lướt thấy chiếc váy ‘hao hao Dior’ với giá chỉ bằng một bữa buffet, kèm caption: ‘Váy cover bản hãng 90%’? Liệu đây là sự sáng tạo dựa trên cảm hứng – hay một kiểu đạo nhái được hợp thức hóa bằng tên gọi ‘cover’?Dạo quanh các trang mạng xã hội hay sàn thương mại điện tử tại Việt Nam, không khó để bắt gặp những video khoe váy "dupe" của các thương hiệu nổi tiếng, với mức giá chỉ vài trăm nghìn đồng.Nếu không quá am hiểu về thời trang, người tiêu dùng khó có thể tìm thấy sự khác biệt so với các sản phẩm chính hãng. Những phiên bản này được các thương hiệu quảng cáo với danh xưng “hàng cover”.Trong thời đại các xu hướng mới liên tục xuất hiện, "cover" trở thành một phần không thể phủ nhận của thị trường thời trang, đặc biệt là phân khúc giá rẻ và nhắm đến đối tượng người tiêu dùng trẻ.Tuy nhiên, sự phổ biến này lại dấy lên nhiều tranh cãi gay gắt: liệu đây là một giải pháp thông minh giúp người tiêu dùng tiếp cận thời trang với mức giá dễ chịu hơn, hay là một hình thức đạo nhái tinh vi, làm xói mòn giá trị của sự sáng tạo?

Thời trang "cover": Ranh giới mong manh giữa sáng tạo và đạo nhái

Gen Z không còn tin vào khái niệm "một công việc trọn đời". Với họ, side hustle - công việc phụ ngoài giờ hành chính - đã trở thành một phần bản sắc cá nhân.Theo khảo sát <a href="https://www.intuit.com/blog/innovative-thinking/the-side-hustle-generation/?utm_source=chatgpt.com">The Side Hustle Generation</a> của Intuit năm 2025, 66% Gen Z và Millennials đã bắt đầu hoặc có kế hoạch làm một công việc phụ. Động lực chính bao gồm mong muốn trở thành ông chủ của chính mình (49%) và theo đuổi đam mê cá nhân (42%).Xu hướng này phản ánh tinh thần chủ động của thế hệ trẻ, đồng thời đặt ra cả thách thức lẫn cơ hội cho doanh nghiệp trong việc khai thác nguồn lực sáng tạo từ nội bộ.<h2>Side hustle là gì?</h2>Side hustle là công việc phụ được thực hiện ngoài giờ làm việc chính, thường do cá nhân tự khởi xướng và quản lý. Với Gen Z, side hustle không chỉ là cách để kiếm thêm thu nhập mà còn là phương tiện để khám phá bản thân, thử nghiệm đam mê và xây dựng thương hiệu cá nhân.Đó có thể là những công việc sáng tạo như mở shop online, làm freelance, dạy học, trở thành KOL, hoặc thậm chí đầu tư tài chính.Khác với việc làm part-time (mang tính thời vụ và thu nhập ổn định), side hustle cho phép Gen Z tự thiết kế một “sandbox” để thử nghiệm ý tưởng cá nhân - vừa kiếm tiền, vừa học hỏi, vừa xây dựng thương hiệu cá nhân.<figure class="image"><img src="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/1_min_c7eb728265.jpg" alt="1-min.jpg" srcset="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/thumbnail_1_min_c7eb728265.jpg 245w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/small_1_min_c7eb728265.jpg 500w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/medium_1_min_c7eb728265.jpg 750w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/large_1_min_c7eb728265.jpg 1000w," sizes="100vw"><figcaption>Làm chủ shop online, freelancer, dạy học, trở thành KOL hay đầu tư tài chính là những side hustle phổ biến.</figcaption></figure><h2>Vì sao Gen Z mê mẩn side hustle?</h2>Gen Z là thế hệ lớn lên trong môi trường số hóa, với nhiều cơ hội tiếp cận thông tin và công nghệ. Họ coi trọng sự tự do, linh hoạt và mong muốn công việc mang lại ý nghĩa cá nhân. Side hustle đáp ứng được những nhu cầu này nhờ giúp Gen Z:<ul><li>Khám phá đam mê: Thử nghiệm các ý tưởng mới mà không bị ràng buộc bởi khuôn khổ công việc chính với KPI, deadline hay cấp trên.</li><li>Phát triển kỹ năng: Từ viết lách, thiết kế đến vận hành thương mại – các side hustle là “trường học đời thực” giúp Gen Z tăng tốc học tập.</li><li>Xây dựng thương hiệu cá nhân: Các nhà tuyển dụng thường đánh giá cao ứng viên có dự án cá nhân – vì điều đó thể hiện tính chủ động và khả năng “tự bật đèn xanh”.</li><li>Tăng thu nhập: Trong bối cảnh vật giá leo thang, side hustle trở thành một “van an toàn” tài chính, giúp Gen Z bớt lệ thuộc vào công việc chính.</li></ul><h2>Side hustle – Liều thuốc bổ hay con dao hai lưỡi với doanh nghiệp?</h2>Nếu khai thác đúng cách, side hustle có thể là nguồn năng lượng sáng tạo quý giá. Theo Harvard Business Review (2024), những nhân viên theo đuổi dự án phụ thường mang lại những ý tưởng mới và giải pháp đột phá cho công việc chính.Kỹ năng tích lũy từ các side hustle được ứng dụng linh hoạt, giúp nâng cao hiệu suất và tinh thần sáng tạo trong tổ chức. Ngoài ra, khi tìm thấy đam mê trong công việc phụ, Gen Z có xu hướng mang theo năng lượng tích cực đó trở lại công việc chính.Tuy nhiên, nếu không quản lý hợp lý, side hustle cũng có thể gây phân tán sự chú ý. Gen Z dễ bị cuốn vào các dự án cá nhân, từ đó giảm mức độ cam kết và hiệu quả công việc. Một số còn coi công việc chính như "trạm trung chuyển" tạm thời, trong khi chờ đợi thành công từ dự án riêng, gây khó khăn trong việc duy trì sự ổn định nhân sự.Điều này đặt ra một câu hỏi quan trọng: thay vì ngăn cản, liệu doanh nghiệp có thể đồng hành và khai thác tinh thần khởi tạo ấy một cách hiệu quả? Bởi nếu được định hướng đúng, side hustle hoàn toàn có thể trở thành chất xúc tác cho đổi mới trong nội bộ.Thay vì coi đó là một rủi ro, doanh nghiệp nên thiết kế cơ chế hỗ trợ phù hợp: từ việc linh hoạt trong thời gian, công nhận giá trị từ các kỹ năng bên ngoài, đến tạo sân chơi nội bộ để những đam mê ấy được kết nối với mục tiêu chung.Khi doanh nghiệp tạo ra một môi trường linh hoạt, nhân viên có thể phát triển cả trong công việc chính và các dự án phụ, họ sẽ cảm thấy gắn bó hơn và có động lực để cống hiến.<img src="attachment:caa28fc7-df5f-4146-ad04-2d6c91d82da9:image2.jpg" alt=""><figure class="image"><img src="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/2_min_a7ba790065.jpg" alt="2-min.jpg" srcset="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/thumbnail_2_min_a7ba790065.jpg 245w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/small_2_min_a7ba790065.jpg 500w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/medium_2_min_a7ba790065.jpg 750w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/large_2_min_a7ba790065.jpg 1000w," sizes="100vw"><figcaption>Thay vì áp đặt sự trung thành, doanh nghiệp xây dựng môi trường tôn trọng và cởi mở, khiến người trẻ muốn gắn bó.</figcaption></figure><h2>4 cách để doanh nghiệp tận dụng “đa nhiệm sáng tạo” của Gen Z</h2>Để tận dụng tối đa tiềm năng của side hustle và “đa nhiệm sáng tạo” trong Gen Z, doanh nghiệp có thể áp dụng một số chiến lược sau:<h3>1. Làm rõ ranh giới và kỳ vọng</h3>Doanh nghiệp cần làm rõ quy định về việc có thể tham gia side hustle, nhưng vẫn phải đảm bảo không có xung đột lợi ích. Chẳng hạn, nhân viên không thể tham gia vào các công việc phụ mà làm giảm chất lượng công việc chính. Một quy trình minh bạch và sự hiểu biết lẫn nhau sẽ giúp duy trì sự cân bằng giữa công việc chính và các dự án phụ.<h3>2. Thiết kế lộ trình phát triển cá nhân có chỗ cho các dự án phụ</h3>Thay vì giới hạn sự phát triển nhân viên trong khuôn khổ công việc chính, doanh nghiệp có thể tích hợp yếu tố "khám phá cá nhân" vào lộ trình thăng tiến. Ví dụ:<ul><li>Giai đoạn thử nghiệm (6 tháng đầu): Nhân viên được khuyến khích tham gia các dự án nội bộ nhỏ hoặc side project tự đề xuất, dưới sự hướng dẫn của mentor.</li><li>Giai đoạn phát triển chuyên sâu (6–18 tháng): Mở rộng phạm vi kỹ năng bằng cách cho phép nhân viên dành 5–10% thời gian làm việc để phát triển ý tưởng cá nhân, nếu ý tưởng đó có khả năng ứng dụng cho tổ chức.</li><li>Giai đoạn lãnh đạo sáng tạo (&gt;18 tháng): Khuyến khích nhân viên chủ động đề xuất sáng kiến mới dựa trên kinh nghiệm từ các dự án phụ, với hỗ trợ tài nguyên từ công ty.</li></ul>Những lộ trình này không chỉ giúp nhân viên cảm thấy được tin tưởng và có không gian sáng tạo, mà còn thúc đẩy văn hóa đổi mới trong doanh nghiệp.<h3>3. Tạo sân chơi nội bộ sáng tạo</h3>Bên cạnh việc hỗ trợ phát triển cá nhân qua các side project riêng, doanh nghiệp có thể chủ động thiết kế những sân chơi chung khuyến khích sáng tạo tập thể.Ví dụ: Công ty công nghệ tổ chức các mini hackathon, cuộc thi ý tưởng đổi mới, hoặc lập innovation hub nội bộ – nơi nhân viên ở các phòng ban khác nhau có thể cùng nhau đề xuất và phát triển các sáng kiến mới, từ cải tiến quy trình làm việc đến sản phẩm thử nghiệm cho thị trường.<h3>4. Gắn side hustle vào văn hóa học tập</h3>Thay vì coi side hustle là điều gì đó tách biệt, doanh nghiệp có thể chia sẻ case study từ những side project thành công, biến chúng thành kiến thức nội bộ để phát triển văn hóa học tập trong công ty. Đây là một cách tuyệt vời để tận dụng những trải nghiệm từ các dự án cá nhân để nâng cao năng lực chung của toàn bộ đội ngũ.<img src="attachment:d504084f-479c-4177-be08-725b50b144a3:image3.jpg" alt=""><figure class="image"><img src="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/3_min_377fc0bf49.jpg" alt="3-min.jpg" srcset="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/thumbnail_3_min_377fc0bf49.jpg 245w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/small_3_min_377fc0bf49.jpg 500w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/medium_3_min_377fc0bf49.jpg 750w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/large_3_min_377fc0bf49.jpg 1000w," sizes="100vw"><figcaption>Doanh nghiệp có thể áp dụng chiến lược để tận dụng sự “đa nhiệm sáng tạo” của Gen Z.</figcaption></figure><h2>Tổng kết</h2>Side hustle không phải là dấu hiệu của sự lơ là công việc chính, mà là biểu hiện của tinh thần chủ động, khát khao tìm kiếm ý nghĩa và làm chủ sự nghiệp. Gen Z không tìm kiếm một công việc chỉ để ổn định tài chính; họ tìm kiếm môi trường cho phép họ phát triển toàn diện.Đối với doanh nghiệp, thay vì coi side hustle là mối đe dọa, hãy biến nó thành đòn bẩy gắn kết nhân tài. Một doanh nghiệp biết cách đồng hành cùng nhân viên trong cả hành trình cá nhân lẫn sự nghiệp sẽ không chỉ giữ chân được những người trẻ giỏi nhất, mà còn mở ra cánh cửa cho một tương lai sáng tạo và bền vững.

Side hustle đang trở thành xu hướng phổ biến của Gen Z – không chỉ để kiếm thêm thu nhập mà còn giúp phát triển bản thân và xây dựng thương hiệu cá nhân. Bài viết khám phá góc nhìn đa chiều từ nhân viên trẻ đến doanh nghiệp, gợi ý giải pháp giúp tận dụng tinh thần “đa nhiệm sáng tạo” để phát triển tổ chức và giữ chân nhân tài.

thumb-min.jpg

<h2>Side hustle là gì?</h2>Side hustle là công việc phụ được thực hiện ngoài giờ làm việc chính, thường do cá nhân tự khởi xướng và quản lý. Với Gen Z, side hustle không chỉ là cách để kiếm thêm thu nhập mà còn là phương tiện để khám phá bản thân, thử nghiệm đam mê và xây dựng thương hiệu cá nhân.Đó có thể là những công việc sáng tạo như mở shop online, làm freelance, dạy học, trở thành KOL, hoặc thậm chí đầu tư tài chính.Khác với việc làm part-time (mang tính thời vụ và thu nhập ổn định), side hustle cho phép Gen Z tự thiết kế một “sandbox” để thử nghiệm ý tưởng cá nhân - vừa kiếm tiền, vừa học hỏi, vừa xây dựng thương hiệu cá nhân.

Side Hustle – Xu hướng đa nhiệm sáng tạo của Gen Z công sở

Học nhiều chưa chắc đã đủ. Hoạt động L&amp;D chỉ thật sự hiệu quả khi nhân viên thay đổi được cách làm – không chỉ tích lũy kiến thức.Trong nhiều cuộc họp đánh giá hiệu quả đào tạo của các doanh nghiệp, câu hỏi thường được đặt ra cho bộ phận Learning &amp; Development (L&amp;D) là: “Bao nhiêu khóa học đã tổ chức? Bao nhiêu người hoàn thành?”, nhưng hiếm ai hỏi: “Nhân viên đã thay đổi được gì sau khóa học?”Theo khảo sát của <a href="https://www.talentlms.com/research/learning-development-trends?utm_source=chatgpt.com">TalentLMS</a> năm 2024, 66% nhân viên cho rằng họ cần phát triển kỹ năng mới để thành công trong công việc, nhưng chỉ 71% cảm thấy được chuẩn bị tốt cho tương lai nhờ vào đào tạo hiện tại.Đây chính là lý do L&amp;D cần một cuộc chuyển mình.<h2>L&amp;D là gì? Vì sao doanh nghiệp nào cũng cần?</h2>L&amp;D (Learning &amp; Development) là chức năng chuyên trách việc phát triển năng lực cho nhân viên, giúp họ làm việc hiệu quả hơn và đóng góp vào mục tiêu chung của doanh nghiệp.Không chỉ tổ chức khóa học, L&amp;D còn thiết kế hành trình học tập toàn diện, phát triển kỹ năng mềm, kỹ năng lãnh đạo và thúc đẩy văn hóa học tập liên tục trong tổ chức.Trong kỷ nguyên AI và tự động hóa, kỹ năng không còn là “tài sản lâu dài” mà trở thành “năng lực tái tạo”. Khi thị trường thay đổi nhanh hơn khả năng học hỏi, doanh nghiệp chỉ có thể thích nghi nếu năng lực con người luôn được cập nhật.Mục tiêu thực sự của L&amp;D là phát triển kỹ năng, gắn kết việc học với mục tiêu chiến lược và tạo ra môi trường học tập liên tục, đổi mới.<figure class="image"><img src="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/1_min_7867bf6be4.jpg" alt="1-min.jpg" srcset="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/thumbnail_1_min_7867bf6be4.jpg 245w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/small_1_min_7867bf6be4.jpg 500w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/medium_1_min_7867bf6be4.jpg 750w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/large_1_min_7867bf6be4.jpg 1000w," sizes="100vw"><figcaption>L&amp;D giúp phát triển năng lực cho nhân viên, đóng góp vào mục tiêu chung của doanh nghiệp.</figcaption></figure><h2>Học nhiều – chưa chắc làm tốt hơn</h2>Nhiều doanh nghiệp tin rằng tổ chức nhiều khóa học sẽ giúp nâng cao năng lực nhân viên. Tuy nhiên, học nhiều không đồng nghĩa với hành động hiệu quả hơn.Theo báo cáo của <a href="https://learning.linkedin.com/content/dam/me/business/en-us/amp/learning-solutions/images/wlr-2024/LinkedIn-Workplace-Learning-Report-2024.pdf?utm_source=chatgpt.com">LinkedIn</a> năm 2024, 68% nhân viên cho biết họ đã học được kỹ năng mới trong năm qua, nhưng chỉ 25% cảm thấy những kỹ năng đó được áp dụng hiệu quả trong công việc hàng ngày.Khi học tập thiếu gắn kết với thực hành và phản hồi, kiến thức khó chuyển hóa thành hành vi cụ thể. Điều này làm giảm hiệu quả đào tạo và gây lãng phí nguồn lực.<h2>Chuyển trọng tâm từ nội dung sang hành vi</h2>Doanh nghiệp nên bắt đầu từ việc xác định hành vi cụ thể cần thay đổi, thay vì tập trung vào nội dung đào tạo.Ví dụ, nếu mục tiêu là thúc đẩy sự chủ động và đổi mới, L&amp;D không nên chỉ giảng dạy lý thuyết, mà cần thiết kế trải nghiệm học tập khuyến khích nhân viên đề xuất ý tưởng, thử nghiệm và học từ sai lầm.Tư duy hiện đại đòi hỏi L&amp;D chuyển trọng tâm từ "dạy cái gì" sang "giúp nhân viên làm khác đi như thế nào" – đo lường bằng thay đổi hành vi và kết quả công việc.<figure class="image"><img src="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/2_min_1dd22ed10c.jpg" alt="2-min.jpg" srcset="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/thumbnail_2_min_1dd22ed10c.jpg 243w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/small_2_min_1dd22ed10c.jpg 500w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/medium_2_min_1dd22ed10c.jpg 750w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/large_2_min_1dd22ed10c.jpg 1000w," sizes="100vw"><figcaption>Học nhiều chưa chắc đã tốt, quan trọng là những kỹ năng đó được áp dụng hiệu quả trong công việc hàng ngày.</figcaption></figure><h2>Yếu tố nào thực sự thay đổi được hành vi?</h2>Để thay đổi hành vi, việc học cần đi kèm với môi trường thực hành, phản hồi liên tục và hỗ trợ từ cấp quản lý. Theo mô hình 70-20-10, 70% học tập đến từ trải nghiệm công việc, 20% từ học hỏi qua người khác và chỉ 10% từ đào tạo chính thức.Các yếu tố tác động đến hành vi bao gồm:<ul><li>Môi trường thực hành: Cơ hội áp dụng kiến thức vào thực tế.</li><li>Phản hồi &amp; coaching: Quản lý hướng dẫn và phản hồi sát sao.</li><li>Cơ chế công nhận: Khen thưởng hành vi tích cực.</li><li>Chính sách đánh giá: Đánh giá hiệu suất dựa trên hành vi và kết quả, không chỉ dựa vào số giờ học.</li></ul><h2>Từ “nội dung” sang “kết quả”: Tư duy thiết kế lại L&amp;D</h2>L&amp;D cần chuyển mình từ đơn vị triển khai nội dung thành đối tác chiến lược, cùng doanh nghiệp kiến tạo kết quả thực sự.Thay vì hỏi “đã tổ chức bao nhiêu khóa học?”, cần bắt đầu bằng: “Hành vi nào cần thay đổi để đạt được kết quả kinh doanh?”Khi đó, L&amp;D không chỉ là nơi "đóng gói nội dung" mà trở thành "kiến trúc sư hành vi" – thiết kế trải nghiệm học giúp nhân viên thay đổi cách suy nghĩ, hành động và làm việc hiệu quả hơn.<h2>Điều này đòi hỏi sự thay đổi ở 3 điểm mấu chốt:</h2><ol><li>Lấy kết quả làm trung tâm: Đồng hành với các phòng ban để hiểu rõ mục tiêu – tăng trưởng doanh thu, cải thiện hài lòng khách hàng, đổi mới sản phẩm… Từ đó, xác định hành vi cần thay đổi.</li><li>Cá nhân hóa: Không phải ai cũng cần học giống nhau. L&amp;D nên thiết kế theo năng lực và hành vi mong muốn của từng nhóm – từ quản lý đến nhân viên mới.</li><li>Tích hợp học vào công việc: Học nên gắn với thực tế. Ví dụ, một khóa học về giao tiếp nội bộ có thể kết hợp với việc nhân viên thực hiện bản tin hàng tuần.</li></ol><figure class="image"><img src="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/3_min_b5e2a08b69.jpg" alt="3-min.jpg" srcset="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/thumbnail_3_min_b5e2a08b69.jpg 245w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/small_3_min_b5e2a08b69.jpg 500w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/medium_3_min_b5e2a08b69.jpg 750w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/large_3_min_b5e2a08b69.jpg 1000w," sizes="100vw"><figcaption>Nắm rõ hành trình 5 bước để tối ưu L&amp;D như một bộ phận chiến lược.</figcaption></figure><h2>5 bước thiết kế hành trình L&amp;D hướng hành vi</h2><ol><li>Xác định hành vi mục tiêu: Lấy mục tiêu chiến lược của tổ chức làm trung tâm, L&amp;D cần trả lời câu hỏi: “Muốn đạt được kết quả X, nhân viên cần làm gì khác đi so với hiện tại?”</li><li>Phân tích khoảng cách hành vi: Bằng cách đánh giá năng lực và hành vi hiện tại, doanh nghiệp sẽ xác định được lỗ hổng giữa “hiện tại” và “mong muốn” – đây chính là vùng cần can thiệp bằng học tập.</li><li>Thiết kế trải nghiệm học tập: Thay vì chỉ triển khai khóa học, L&amp;D nên kết hợp học chính thức (formal), học xã hội (social) và học từ công việc (on-the-job). Ví dụ: một chương trình lãnh đạo có thể gồm e-learning, thảo luận nhóm, coaching 1-1 và dự án thực tế.</li><li>Tạo điều kiện để hành vi mới được thực hành: Sự thay đổi chỉ xảy ra khi nhân viên có môi trường để thử, sai và điều chỉnh hành vi mới. Quản lý trực tiếp đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc hỗ trợ và tạo điều kiện này.</li><li>Đo lường kết quả: L&amp;D cần theo dõi không chỉ số người tham gia mà còn sự thay đổi hành vi sau học và ảnh hưởng đến kết quả công việc. Từ đó điều chỉnh chương trình để tối ưu.</li></ol><h2>Kết luận</h2>Trong một thế giới mà kỹ năng thay đổi chóng mặt và nhu cầu đổi mới liên tục, L&amp;D không thể chỉ là nơi tổ chức các khóa học. L&amp;D cần trở thành đối tác chiến lược – định hướng hành vi, phát triển con người và nâng cao hiệu quả tổ chức.Khi được thiết kế dựa trên kết quả, L&amp;D không chỉ tạo ra nhân viên “biết nhiều” mà còn “làm tốt hơn”, đóng góp thiết thực cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.Như Josh Bersin, một chuyên gia hàng đầu về nhân sự và L&amp;D, từng nói: “Learning is not the end goal. Performance is.” (Học tập không phải là đích đến. Hiệu suất công việc mới là điều quan trọng nhất.)Số liệu ghi nhận tính đến thời điểm biên tập bài viết.

Các doanh nghiệp hiện nay không thiếu khóa học, nhưng lại thiếu sự chuyển đổi hành vi thực chất. Bài viết này giúp bạn nhìn lại vai trò của L&D như một bộ phận chiến lược, không chỉ sản xuất nội dung, mà thiết kế hành trình phát triển năng lực dựa trên hành vi cần thiết cho tổ chức.

Học nhiều chưa chắc đã đủ. Hoạt động L&amp;D chỉ thật sự hiệu quả khi nhân viên thay đổi được cách làm – không chỉ tích lũy kiến thức.Trong nhiều cuộc họp đánh giá hiệu quả đào tạo của các doanh nghiệp, câu hỏi thường được đặt ra cho bộ phận Learning &amp; Development (L&amp;D) là: “Bao nhiêu khóa học đã tổ chức? Bao nhiêu người hoàn thành?”, nhưng hiếm ai hỏi: “Nhân viên đã thay đổi được gì sau khóa học?”Theo khảo sát của <a href="https://www.talentlms.com/research/learning-development-trends?utm_source=chatgpt.com">TalentLMS</a> năm 2024, 66% nhân viên cho rằng họ cần phát triển kỹ năng mới để thành công trong công việc, nhưng chỉ 71% cảm thấy được chuẩn bị tốt cho tương lai nhờ vào đào tạo hiện tại.Đây chính là lý do L&amp;D cần một cuộc chuyển mình.

Tối ưu L&D như một bộ phận chiến lược: Khi “biết nhiều” không còn là đích đến

Vượt qua sự lúng túng ban đầu, Gen Z hoàn toàn có thể xây dựng được bản lĩnh và sự tự tin trong môi trường công sở nếu biết thực hành đúng cách.Những ngày đầu bước chân vào thị trường lao động, nhiều người trẻ thuộc thế hệ Gen Z mang theo sự háo hức khám phá, xen lẫn cảm giác dè dặt và hoang mang. Một email gửi đi có thể viết, xóa, sửa hàng chục lần. Một cuộc họp kéo dài 30 phút nhưng lại chỉ ngồi im lặng, gật đầu. Giờ nghỉ trưa, nếu không có ai chủ động bắt chuyện thì tự động rút vào một góc, ăn vội cho xong.Đây không phải hiện tượng cá biệt. Việc thiếu kỹ năng giao tiếp và loay hoay trong tương tác công sở là thực trạng phổ biến với người mới đi làm, đặc biệt là khi chưa từng được hướng dẫn cụ thể cách “sống sót” trong 30 ngày đầu tiên.<h2>Ba chiếc “bẫy im lặng” phổ biến</h2><h3>Ngại hỏi vì sợ làm phiền, bị đánh giá</h3>Bạn mở file tài liệu, đọc 3 lần vẫn không hiểu một đoạn nào đó. Bạn ngồi vắt óc suy đoán, search Google, lục lại mail cũ… mất hơn một giờ chỉ để giữ thể diện không phải hỏi. Rốt cuộc, bạn làm sai và bị sếp chỉnh.Đây là “bẫy” phổ biến nhất ở người mới đi làm: hiểu nhầm sự im lặng là trưởng thành.Thực tế, người đi làm chuyên nghiệp là người biết khi nào nên hỏi, hỏi ai và hỏi như thế nào. Việc hỏi không làm bạn kém cỏi, mà cho thấy bạn đang cố gắng hiểu đúng, làm đúng và tôn trọng thời gian của người khác.Thay vì nói “Anh/chị có bận không?”, hãy thử cách tiếp cận như: “Em đã tìm hiểu trước nhưng có phần chưa rõ. Anh/chị có thể chia sẻ thêm giúp em được không ạ?” Một lời hỏi khéo léo thường nhận được sự tôn trọng hơn bạn nghĩ.<figure class="image"><img src="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/1_min_2bc19ca99a.jpg" alt="1-min.jpg" srcset="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/thumbnail_1_min_2bc19ca99a.jpg 235w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/small_1_min_2bc19ca99a.jpg 500w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/medium_1_min_2bc19ca99a.jpg 750w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/large_1_min_2bc19ca99a.jpg 1000w," sizes="100vw"><figcaption>Khi mới đi làm, đừng ngại hỏi mà hãy hỏi khéo léo khi cần sự trợ giúp.</figcaption></figure><h3>Không đóng góp trong cuộc họp vì sợ sai</h3>Một tình huống phổ biến khác là khi được hỏi ý kiến trong cuộc họp, người mới thường trả lời chung chung như “Dạ em thấy cũng ổn” dù bản thân có suy nghĩ riêng. Việc này xuất phát từ tâm lý sợ sai, sợ ý kiến chưa đủ chín chắn sẽ làm giảm điểm trong mắt đồng nghiệp.Thực tế, môi trường làm việc cần nhiều chiều phản biện. Khi bạn là người mới, cái nhìn của bạn đôi khi chính là thứ “fresh” mà cả team đang cần. Đồng thời, việc tự tin thể hiện ý kiến cá nhân cũng giúp bạn ghi điểm trong mắt sếp và đồng nghiệp khi mới gia nhập công ty.Việc đóng góp ý kiến không nhất thiết phải đột phá, mà cần có logic và thái độ xây dựng.Một gợi ý nhỏ là khi phát biểu, hãy bắt đầu từ điểm tích cực, rồi nêu đề xuất cụ thể ở phần còn hạn chế. Điều này thể hiện sự quan sát kỹ lưỡng và thái độ đóng góp chứ không phán xét.<h3>Ngại giao tiếp nên đứng ngoài vòng kết nối</h3>“Làm xong việc là đủ” - nhiều người mới đi làm giữ suy nghĩ này và chọn cách rút lui khỏi các hoạt động tập thể, trò chuyện trong giờ nghỉ hay giao lưu sau giờ làm. Dần dần, họ trở thành “người tàng hình” trong tổ chức.Tuy nhiên, <a href="https://hiwatermelon.com/blog/office-runway/bo-ky-nang-giao-tiep-van-phong-can-hoc-ngay-truoc-khi-phong-van">công sở</a> không chỉ là nơi “hoàn thành task”. Đó còn là một hệ sinh thái nơi các mối quan hệ chi phối cơ hội hợp tác, đề cử và thậm chí là thăng tiến.Bạn có thể rất giỏi chuyên môn. Nhưng nếu luôn ăn trưa một mình, không trò chuyện với ai, không giao tiếp ngoài giờ, thì sẽ rất khó để trở thành một phần của tập thể. Việc xây dựng mối quan hệ cơ bản giúp mở rộng vòng tròn hỗ trợ, tăng cơ hội cộng tác và nhận được thông tin nhanh hơn trong công việc.<a href="https://hiwatermelon.com/blog/office-runway/bo-ky-nang-giao-tiep-van-phong-can-hoc-ngay-truoc-khi-phong-van">Giao tiếp</a> không có nghĩa là nói nhiều. Nó là sự hiện diện vừa đủ, đúng lúc - qua ánh mắt, câu chào buổi sáng, hoặc một lời hỏi han khi đồng nghiệp vừa trải qua một deadline căng thẳng.<figure class="image"><img src="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/2_min_01483448a1.jpg" alt="2-min.jpg" srcset="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/thumbnail_2_min_01483448a1.jpg 245w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/small_2_min_01483448a1.jpg 500w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/medium_2_min_01483448a1.jpg 750w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/large_2_min_01483448a1.jpg 1000w," sizes="100vw"><figcaption>Ngại giao tiếp sẽ khiến bạn đứng ngoài “vòng tròn kết nối” trong môi trường công sở.</figcaption></figure><h2>Những kỹ năng “nhỏ mà có võ”</h2><h3>Viết email công sở chuyên nghiệp</h3>Email là công cụ giao tiếp quan trọng bậc nhất tại nơi làm việc, nhưng lại thường bị xem nhẹ. Nhiều người mới sử dụng email như tin nhắn cá nhân, thiếu tiêu đề rõ ràng, không có cấu trúc nội dung và kết thúc quá suồng sã.Một email hiệu quả cần:<ul><li>Tiêu đề cụ thể, phản ánh đúng nội dung chính</li><li>Lời chào và xưng hô phù hợp theo mối quan hệ công việc</li><li>Nội dung có cấu trúc: mục đích - vấn đề - đề xuất</li><li>Kết thúc rõ ràng, kèm lời cảm ơn hoặc mong phản hồi</li></ul>Nắm được cách giao tiếp qua email không chỉ giúp bạn tiết kiệm thời gian mà còn thể hiện tính chuyên nghiệp ngay từ đầu.<figure class="image"><img src="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/3_min_25d9291d43.jpg" alt="3-min.jpg" srcset="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/thumbnail_3_min_25d9291d43.jpg 245w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/small_3_min_25d9291d43.jpg 500w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/medium_3_min_25d9291d43.jpg 750w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/large_3_min_25d9291d43.jpg 1000w," sizes="100vw"><figcaption>Viết email là chuyện tưởng như đơn giản nhưng không phải ai cũng nắm rõ cách viết đúng.</figcaption></figure>Một gợi ý hữu ích là khóa học “<a href="https://learning.hiwatermelon.com/course/your-first-30-days-on-the-job-Ir9lPcBmstw">Your First 30 Days on The Job</a>” của thầy Dylan Jensen trên nền tảng Watermelon. Khóa học giúp người mới đi làm hiểu rõ cách xây dựng mối quan hệ tin cậy với cấp trên và đồng nghiệp ngay từ những ngày đầu.Từ việc tạo kết nối cá nhân với quản lý, thiết lập các cuộc họp định kỳ để cập nhật tiến độ, đến hệ thống hóa công việc qua bảng theo dõi nhiệm vụ đã giao và hoàn thành. Mọi nội dung đều hướng đến mục tiêu: làm rõ vai trò, tránh bỏ sót và chủ động hơn trong giao tiếp công việc.Khóa học cũng giới thiệu cách xây dựng “vòng lặp niềm tin” bằng việc quan tâm đến thách thức của team thay vì chỉ tập trung thể hiện bản thân. Từ đó tạo ra môi trường làm việc an toàn, cởi mở và đáng tin cậy.Đồng thời, những công cụ trực quan về phản hồi, giao tiếp, họp hành và kỳ vọng chung sẽ giúp bạn và đồng nghiệp thiết lập nguyên tắc làm việc rõ ràng ngay từ đầu.<h3>Giao tiếp liên văn hóa</h3>Trong quá trình làm việc, bạn sẽ gặp những người có phong cách giao tiếp rất khác nhau, do ảnh hưởng từ văn hóa vùng miền, trải nghiệm cá nhân hay môi trường cũ. Có người thẳng thắn, có người kín kẽ; có người chỉn chu trong giờ làm, có người dễ bắt chuyện sau giờ nghỉ. Không có cách nào đúng tuyệt đối, điều quan trọng là khả năng quan sát, thích nghi và phản hồi linh hoạt theo ngữ cảnh.Nếu thiếu kỹ năng giao tiếp liên văn hóa, bạn có thể dễ hiểu sai thông điệp, phản ứng chưa phù hợp, hoặc làm trật hướng cả mục tiêu công việc, chỉ vì không hiểu rõ nhau từ đầu.Với những ai làm việc trong môi trường đa quốc gia hoặc <a href="https://hiwatermelon.com/blog/business-universe/hybrid-remote-work-thay-doi-tat-yeu-hay-mot-bai-toan-kho-cho-van-hoa-doanh-nghiep">hybrid</a>, khóa học “<a href="https://learning.hiwatermelon.com/course/online-intercultural-communication-76P5kbcl51H">Online Intercultural Communication</a>” do tiến sĩ Ashiyan Ian Rahmani giảng dạy trên Watermelon sẽ cung cấp nền tảng vững chắc.Từ kỹ năng đọc biểu cảm phi ngôn ngữ đến phản ứng phù hợp với từng kiểu đối thoại, đây là năng lực giao tiếp ngày càng cần thiết trong thời đại kết nối toàn cầu.<figure class="image"><img src="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/4_min_13081b9696.jpg" alt="4-min.jpg" srcset="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/thumbnail_4_min_13081b9696.jpg 245w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/small_4_min_13081b9696.jpg 500w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/medium_4_min_13081b9696.jpg 750w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/large_4_min_13081b9696.jpg 1000w," sizes="100vw"><figcaption>Các khóa học trực tuyến sẽ giúp Gen Z có thêm kỹ năng, tự tin giao tiếp, phát triển bản thân nơi công sở.</figcaption></figure><h3>Networking và xây dựng mối quan hệ</h3>Networking không chỉ dành cho người hoạt ngôn. Đó là kỹ năng kết nối chiến lược, nhằm mở rộng mạng lưới hỗ trợ và phát triển nghề nghiệp. Với người mới đi làm, networking không cần quá dày đặc, nhưng cần có chủ đích.Một số cách khởi đầu:<ul><li>Gửi lời cảm ơn sau khi được hướng dẫn</li><li>Hỏi thăm khi đồng nghiệp vừa hoàn thành một dự án khó</li><li>Chủ động đề nghị hỗ trợ khi thấy team thiếu người</li></ul>Khóa học “<a href="https://learning.hiwatermelon.com/course/mastering-networking-and-building-friendships-for-your-career-zphuC4weaDV">Mastering Networking and Building Friendships for Your Career</a>” của Dylan Jensen sẽ giúp bạn hiểu rõ cách tạo dựng mối quan hệ chân thành, không gượng ép. Khóa học cũng đưa ra những hướng dẫn cụ thể về cách giữ ranh giới hợp lý giữa công việc và cảm xúc, điều không phải ai cũng biết cách cân bằng khi mới đi làm.<figure class="image"><img src="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/5_min_88c33907c8.jpg" alt="5-min.jpg" srcset="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/thumbnail_5_min_88c33907c8.jpg 234w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/small_5_min_88c33907c8.jpg 500w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/medium_5_min_88c33907c8.jpg 750w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/large_5_min_88c33907c8.jpg 1000w," sizes="100vw"><figcaption>Networking sẽ giúp bạn phát triển sự nghiệp về lâu dài.</figcaption></figure><h2>30 ngày đầu không cần tỏa sáng, chỉ cần không tàng hình</h2>Đừng áp lực phải trở thành “best performer” ngay từ tuần đầu. 30 ngày đầu tiên không cần quá nổi bật, chỉ cần bạn hiện diện đúng cách.Một thái độ chủ động, một câu hỏi đúng lúc, một email rõ ràng đều góp phần xây dựng hình ảnh của một nhân viên biết lắng nghe, học hỏi và hợp tác.Nếu bạn thấy mình vẫn đang bối rối, thì đó là tín hiệu tốt: bạn đang tỉnh táo và thật sự học hỏi. Điều bạn cần là công cụ đúng và người hướng dẫn có nhiều trải nghiệm thực tế.<h2>Kết luận</h2>Công sở không dạy tất cả, nhưng bạn có thể chuẩn bị trước khi bị "ngợp".Không ai hướng dẫn rõ cách xử lý khi sếp giao việc mơ hồ. Không ai dạy cụ thể cách “phát biểu” trong cuộc họp nhóm. Cũng không ai cảnh báo rằng việc giữ im lặng trong tuần đầu có thể khiến cơ hội bị trôi qua. Đó là lý do vì sao nên chủ động học các kỹ năng giao tiếp công sở - không chỉ từ va chạm thực tế mà còn từ những khóa học đã chắt lọc kinh nghiệm và hệ thống kiến thức.Trên nền tảng học tập <a href="https://learning.hiwatermelon.com/">Watermelon</a>, loạt khóa học về giao tiếp, thích nghi và xây dựng mối quan hệ sẽ là người bạn đồng hành đắc lực, giúp người trẻ vững vàng hơn trong chặng đầu sự nghiệp.Vì đôi khi, sự khác biệt giữa một nhân viên “được giữ lại” và một người “bị lãng quên” chỉ nằm ở khả năng giao tiếp: đúng lúc, đúng cách và đúng người.

Chưa cần tỏa sáng rực rỡ, chỉ cần không tàng hình. 30 ngày đầu tiên đi làm là hành trình học cách hiện diện đúng lúc, nói điều cần nói và tạo kết nối đúng người.

Vượt qua sự lúng túng ban đầu, Gen Z hoàn toàn có thể xây dựng được bản lĩnh và sự tự tin trong môi trường công sở nếu biết thực hành đúng cách.Những ngày đầu bước chân vào thị trường lao động, nhiều người trẻ thuộc thế hệ Gen Z mang theo sự háo hức khám phá, xen lẫn cảm giác dè dặt và hoang mang. Một email gửi đi có thể viết, xóa, sửa hàng chục lần. Một cuộc họp kéo dài 30 phút nhưng lại chỉ ngồi im lặng, gật đầu. Giờ nghỉ trưa, nếu không có ai chủ động bắt chuyện thì tự động rút vào một góc, ăn vội cho xong.

30 ngày đầu đi làm: Vượt bẫy im lặng, thiếu tự tin, ngại giao tiếp

Giá nhà tăng cao khiến nhiều người trẻ chọn thuê dài hạn thay vì mua, mở ra cơ hội kinh doanh hấp dẫn trong lĩnh vực bất động sản cho thuê.Sở hữu một căn nhà từng là mục tiêu quan trọng của nhiều người trẻ, nhưng với giá bất động sản ngày càng leo thang, giấc mơ an cư dần trở nên xa vời. Thay vì chấp nhận áp lực tài chính kéo dài hàng chục năm, không ít người chọn thuê dài hạn như một giải pháp linh hoạt, phù hợp với lối sống hiện đại.Xu hướng này không chỉ thay đổi cách nhìn về nhà ở mà còn mở ra cơ hội kinh doanh hấp dẫn cho những ai muốn khai thác thị trường cho thuê chuyên nghiệp.<h2>Vì sao người trẻ “ngại” mua nhà?</h2>Thị trường bất động sản tại Việt Nam, đặc biệt là ở các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM, đang ngày càng trở nên đắt đỏ. Tốc độ tăng giá bất động sản vượt xa mức tăng thu nhập, khiến nhiều người trẻ khó có thể sở hữu nhà ở trong ngắn hạn.Theo <a href="https://doanhnghieptiepthi.vn/nam-2025-gia-nha-tai-tp-hcm-du-bao-tang-tu-15-20-161241219135127507.htm?utm_source=chatgpt.com">Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA)</a>, giá nhà tại TP.HCM đã tăng khoảng 15-20% từ năm 2015 đến nay và dự kiến sẽ tiếp tục tăng thêm 15-20% trong năm 2025.<a href="https://laodong.vn/bat-dong-san/dien-bien-bat-ngo-gia-can-ho-chung-cu-dau-nam-2025-1462649.ldo">Giá rao bán trung bình căn hộ chung cư tại TP.HCM</a> hiện vào khoảng 60 triệu đồng/m2, trong khi giá bán căn hộ sơ cấp trong năm 2024 đã đạt trung bình 76 triệu đồng/m2, tăng 24% so với năm trước.Tại Hà Nội, con số này là 63 triệu đồng/m2 vào tháng 1/2025. Hơn nữa, <a href="https://vnexpress.net/gia-nha-dat-nen-co-the-tang-theo-bang-dieu-chinh-cua-ha-noi-4832228.html?utm_source=chatgpt.com">bảng giá đất điều chỉnh của Hà Nội</a> áp dụng đến hết năm 2025 cho thấy giá đất ở tại các quận đã tăng phổ biến từ 190% đến 270% so với trước.Với mức giá này, việc mua nhà yêu cầu một số tiền rất lớn, buộc nhiều người trẻ phải tích cóp từ 20-40 năm mới có thể mua được căn hộ phù hợp.<img src="attachment:1d709fb6-4f85-4986-848e-560b0796fda6:image4.jpg" alt=""><figure class="image"><img src="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/1_min_dacc6111c0.jpg" alt="1-min.jpg" srcset="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/thumbnail_1_min_dacc6111c0.jpg 245w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/small_1_min_dacc6111c0.jpg 500w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/medium_1_min_dacc6111c0.jpg 750w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/large_1_min_dacc6111c0.jpg 1000w," sizes="100vw"><figcaption>Tốc độ tăng giá bất động sản tại các thành phố lớn đang vượt xa mức tăng thu nhập của người trẻ. (Nguồn ảnh: VnEconomy)</figcaption></figure>Bên cạnh đó, áp lực tài chính và chi phí sinh hoạt đắt đỏ cũng là một rào cản lớn. Đối với nhiều người trẻ, việc dành phần lớn thu nhập để trả nợ mua nhà không phải là lựa chọn lý tưởng. Thay vào đó, họ ưu tiên chi tiêu cho trải nghiệm, học tập và du lịch.Lãi suất vay mua nhà cao, thời gian trả nợ kéo dài khiến nhiều người e ngại gánh nặng tài chính lâu dài. <a href="https://www.msb.com.vn/vi/w/vay-mua-nha-tra-gop-10-nam?utm_source=chatgpt.com">Theo cập nhật tháng 3/2025</a>, lãi suất vay mua nhà tại các ngân hàng thương mại dao động từ 5,5% đến 9,2% mỗi năm. Thời hạn vay mua nhà trả góp thường kéo dài từ 5 năm đến tối đa 35 năm, tạo áp lực lớn cho người vay.Tổng số tiền phải trả hàng tháng vẫn là một khoản đáng kể trong ngân sách của nhiều gia đình trẻ, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và khả năng tiết kiệm.Quan niệm về nhà ở cũng đang thay đổi theo thời gian. Trước đây, “an cư lạc nghiệp” là quan niệm phổ biến – nhà ở được xem là tài sản quan trọng, cần phải sở hữu.Tuy nhiên, ngày nay, nhà không chỉ là nơi ở mà còn là một loại hình dịch vụ. Người trẻ muốn có không gian sống tốt mà không nhất thiết phải sở hữu bất động sản.Xu hướng làm việc từ xa và dịch chuyển liên tục cũng khiến việc thuê nhà trở thành lựa chọn linh hoạt hơn so với mua nhà.<h2>Thuê nhà dài hạn – Cơ hội kinh doanh mới?</h2>Mô hình “thuê – cho thuê lại” đang phát triển mạnh mẽ, khi ngày càng có nhiều người thuê nhà nguyên căn rồi cho thuê lại từng phòng hoặc từng căn hộ nhỏ. Đây là một cách giúp tối ưu dòng tiền mà không cần vốn quá lớn.Lợi thế của mô hình này là đảm bảo dòng tiền ổn định hàng tháng, không bị biến động mạnh như đầu tư mua bán bất động sản. Nó cũng không yêu cầu số vốn quá lớn, phù hợp với những người trẻ muốn thử sức với thị trường bất động sản.Nếu quản lý tốt, họ hoàn toàn có thể mở rộng và phát triển thành hệ thống cho thuê chuyên nghiệp. Nhiều chủ nhà và doanh nghiệp đã bắt đầu triển khai hợp đồng thuê dài hạn từ 3-5 năm với mức giá ưu đãi hơn.<img src="attachment:9807fcd9-9a5b-4c23-9134-03c6b66a0e28:image5.jpg" alt=""><figure class="image"><img src="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/2_min_4578f9bb79.jpeg" alt="2-min.jpeg" srcset="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/thumbnail_2_min_4578f9bb79.jpeg 234w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/small_2_min_4578f9bb79.jpeg 500w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/medium_2_min_4578f9bb79.jpeg 750w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/large_2_min_4578f9bb79.jpeg 1000w," sizes="100vw"><figcaption>Chung cư dịch vụ, căn hộ mini, mô hình co-living có sẵn nội thất đang là mô hình phổ biến tại các đô thị lớn.</figcaption></figure>Hà Nội và TP.HCM đều ghi nhận sự gia tăng đáng kể về giá thuê nhà trong thời gian gần đây. Giá thuê căn hộ chung cư tại một số khu vực ở Hà Nội đã tăng mạnh, trong khi giá thuê nhà trọ tại khu vực trung tâm TP.HCM cũng tăng từ 3,8 triệu đồng/tháng lên 4 triệu đồng/tháng trong quý 3 và tháng 10/2024.Xu hướng thuê nhà thông minh cũng đang thay đổi với sự xuất hiện của các mô hình căn hộ dịch vụ và co-living. Các căn hộ dịch vụ, chung cư mini và co-living (chia sẻ không gian sống) ngày càng phổ biến, đáp ứng nhu cầu sống tiện nghi nhưng tiết kiệm chi phí.Các căn hộ này thường có sẵn nội thất, dịch vụ dọn dẹp, giúp người thuê tiết kiệm thời gian và công sức.Một số doanh nghiệp bất động sản cũng đã tham gia vào thị trường này, điển hình như CityHouse Apartment - đơn vị quản lý và vận hành hệ thống căn hộ dịch vụ tại TP.HCM, hay Civilis House với mô hình thuê nhà nguyên căn, chia nhỏ thành nhiều phòng để cho thuê lại.Ngoài ra, An Gia Group đã triển khai hình thức cam kết thuê lại căn hộ từ chủ sở hữu để đảm bảo dòng tiền ổn định, trong khi Ami cung cấp ứng dụng công nghệ hỗ trợ quản lý bất động sản cho thuê hiệu quả.Không chỉ các cá nhân tham gia thị trường thuê dài hạn, các tập đoàn bất động sản lớn cũng đang triển khai dịch vụ thuê dài hạn chuyên nghiệp.Họ cung cấp các gói thuê dài hạn với hợp đồng ổn định, đảm bảo chất lượng dịch vụ và tiện ích đi kèm. Điều này giúp người thuê tránh được rủi ro về biến động giá thuê, đồng thời mang lại một giải pháp tài chính linh hoạt hơn so với việc mua nhà.<figure class="image"><img src="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/3_min_ec9947dc1f.jpg" alt="3-min.jpg" srcset="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/thumbnail_3_min_ec9947dc1f.jpg 245w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/small_3_min_ec9947dc1f.jpg 500w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/medium_3_min_ec9947dc1f.jpg 750w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/large_3_min_ec9947dc1f.jpg 1000w," sizes="100vw"><figcaption>Mô hình "thuê – cho thuê lại" nhà mang lại dòng tiền ổn định hàng tháng mà không tốn quá nhiều vốn của người trẻ. (Ảnh: Kenh14)</figcaption></figure><h3>Cá nhân có thể bắt đầu kinh doanh cho thuê dài hạn như thế nào?</h3>Có nhiều cách để cá nhân có thể tham gia vào thị trường này. Một trong số đó là mô hình thuê – cho thuê lại. Người đầu tư có thể thuê nhà nguyên căn hoặc căn hộ lớn, sau đó chia nhỏ thành từng phòng để cho thuê lại.Đây là mô hình không yêu cầu vốn lớn như mua nhà, nhưng vẫn cần chuẩn bị nguồn tài chính ban đầu cho chi phí đặt cọc, cải tạo không gian, mua sắm nội thất cơ bản, vận hành và marketing.Việc tìm được vị trí phù hợp với nhu cầu thuê (gần trung tâm, trường đại học, khu công nghiệp...) và giá thuê hợp lý là yếu tố then chốt để tối ưu lợi nhuận. Nếu vận hành hiệu quả, có thể mở rộng quy mô và phát triển thành hệ thống cho thuê chuyên nghiệp.Ngoài ra, đầu tư vào căn hộ mini hoặc nhà trọ cao cấp cũng là một lựa chọn tiềm năng. Nếu có sẵn đất hoặc nhà, việc cải tạo thành căn hộ mini hoặc nhà trọ cao cấp có thể giúp tối ưu hóa lợi nhuận, đồng thời đáp ứng nhu cầu của khách thuê dài hạn.<img src="attachment:9e1e1611-fd9e-4b79-af07-012b0bbcc039:image3.jpg" alt=""><figure class="image"><img src="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/4_min_f5a383836f.jpg" alt="4-min.jpg" srcset="https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/thumbnail_4_min_f5a383836f.jpg 245w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/small_4_min_f5a383836f.jpg 500w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/medium_4_min_f5a383836f.jpg 750w,https://admin.blog.hiwatermelon.com/uploads/large_4_min_f5a383836f.jpg 1000w," sizes="100vw"><figcaption>Nếu biết nắm bắt, cá nhân có thể kinh doanh thành công trong lĩnh vực cho thuê nhà dài hạn.</figcaption></figure>Để tăng giá trị bất động sản cho thuê, người đầu tư cũng có thể kết hợp thêm các dịch vụ như cung cấp nội thất đầy đủ, dịch vụ dọn dẹp, bảo trì, nhằm thu hút khách thuê và giữ chân họ lâu dài.Bên cạnh đó, việc sử dụng các kênh tiếp cận khách hàng cũng rất quan trọng. Các nền tảng bất động sản như <a href="http://Batdongsan.com.vn">Batdongsan.com.vn</a>, Chotot, Landber, Propzy hay các hội nhóm Facebook, TikTok, Threads… là những kênh hiệu quả để tiếp cận khách thuê tiềm năng.Ngoài ra, hợp tác với các công ty quản lý tài sản cũng giúp tối ưu hóa lợi nhuận và đảm bảo việc cho thuê diễn ra suôn sẻ.Cuối cùng, để tránh rủi ro pháp lý, người đầu tư cần tìm hiểu kỹ về thủ tục thuê – cho thuê lại, đảm bảo hợp đồng rõ ràng, minh bạch về quyền và nghĩa vụ của các bên. Trong trường hợp cho thuê lại, nên có sự đồng thuận bằng văn bản từ chủ nhà. Nếu phát triển thành mô hình kinh doanh chuyên nghiệp, việc đăng ký kinh doanh và kê khai thuế theo đúng quy định là bước không thể bỏ qua.<h2>Kết luận</h2>Sự thay đổi tư duy về nhà ở của người trẻ đang tạo ra cơ hội lớn cho thị trường thuê nhà dài hạn. Trong 5-10 năm tới, mô hình này được dự đoán sẽ tiếp tục phát triển mạnh, cạnh tranh trực tiếp với thị trường mua bán nhà truyền thống. Nếu biết tận dụng cơ hội, cả cá nhân và doanh nghiệp đều có thể kinh doanh thành công trong lĩnh vực bất động sản cho thuê.

Người trẻ ngày càng “ngại mua nhà” do giá bất động sản cao, chi phí sinh hoạt đắt đỏ. Vậy mô hình thuê dài hạn có phải là lời giải tối ưu? Cùng khám phá cơ hội và xu hướng phát triển của thị trường này.

thumbnail-min.png

Giá nhà tăng cao khiến nhiều người trẻ chọn thuê dài hạn thay vì mua, mở ra cơ hội kinh doanh hấp dẫn trong lĩnh vực bất động sản cho thuê.Sở hữu một căn nhà từng là mục tiêu quan trọng của nhiều người trẻ, nhưng với giá bất động sản ngày càng leo thang, giấc mơ an cư dần trở nên xa vời. Thay vì chấp nhận áp lực tài chính kéo dài hàng chục năm, không ít người chọn thuê dài hạn như một giải pháp linh hoạt, phù hợp với lối sống hiện đại.Xu hướng này không chỉ thay đổi cách nhìn về nhà ở mà còn mở ra cơ hội kinh doanh hấp dẫn cho những ai muốn khai thác thị trường cho thuê chuyên nghiệp.Vì sao người trẻ “ngại” mua nhà?Thị trường bất động sản tại Việt Nam, đặc biệt là ở các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM, đang ngày càng trở nên đắt đỏ. Tốc độ tăng giá bất động sản vượt xa mức tăng thu nhập, khiến nhiều người trẻ khó có thể sở hữu nhà ở trong ngắn hạn.Theo <a href="https://doanhnghieptiepthi.vn/nam-2025-gia-nha-tai-tp-hcm-du-bao-tang-tu-15-20-161241219135127507.htm?utm_source=chatgpt.com">Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA)</a>, giá nhà tại TP.HCM đã tăng khoảng 15-20% từ năm 2015 đến nay và dự kiến sẽ tiếp tục tăng thêm 15-20% trong năm 2025.<a href="https://laodong.vn/bat-dong-san/dien-bien-bat-ngo-gia-can-ho-chung-cu-dau-nam-2025-1462649.ldo">Giá rao bán trung bình căn hộ chung cư tại TP.HCM</a> hiện vào khoảng 60 triệu đồng/m2, trong khi giá bán căn hộ sơ cấp trong năm 2024 đã đạt trung bình 76 triệu đồng/m2, tăng 24% so với năm trước.Tại Hà Nội, con số này là 63 triệu đồng/m2 vào tháng 1/2025. Hơn nữa, <a href="https://vnexpress.net/gia-nha-dat-nen-co-the-tang-theo-bang-dieu-chinh-cua-ha-noi-4832228.html?utm_source=chatgpt.com">bảng giá đất điều chỉnh của Hà Nội</a> áp dụng đến hết năm 2025 cho thấy giá đất ở tại các quận đã tăng phổ biến từ 190% đến 270% so với trước.

Người trẻ ngày càng “ngại mua nhà” – Cơ hội nào cho mô hình thuê dài hạn?

Welcome to Business Universe! Here, we explore the exciting and ever-evolving world of business. From finance to marketing and everything in between, we bring you the latest news, insights, and everything related to the business industry. Whether you're a seasoned entrepreneur or just starting to explore your interests, our articles will provide valuable perspective and knowledge. Join us and stay ahead of the curve with Business Universe.

Business Universe

Welcome to Office Runway, where professional success is always in style. Our blog is dedicated to helping you succeed in the world of work, focusing on everything from career success tips and job-seeking advice to office culture and thought leadership. From in-depth articles to real-world examples, we'll help you navigate the complexities of office life and achieve your professional goals. Join us on the Office Runway and prepare to take your career to new heights!

Office Runway

Step into a world of inspiration and boundless imagination with Creative Landscape. Our focus is on everything creative, from communication, branding, and design to fashion, beauty, and photography. With in-depth articles, expert interviews, and hands-on tutorials, we aim to provide the tools you need to bring your creative vision to life. Join us on this journey and discover your inner creativity with Creative Landscape.

Creative Landscape

Explore the heart of technology with Tech Valley. Here is your source for everything related to programming and tech. From the latest trends in programming languages to expert tips on algorithms and bug-fixing, we bring you the information and skills you need to thrive in the tech industry. Tech Valley is your guide to navigating the complex and constantly evolving world of technology.

Home

Business Universe

Office Runway

Creative Landscape

Tech Valley

Home

Business Universe

Office Runway

Creative Landscape

Tech Valley

Mai Anh

Community Favorites

Gen Z và nỗi ám ảnh ‘thành công trước tuổi 30’

Business Universe

Thời trang "cover": Ranh giới mong manh giữa sáng tạo và đạo nhái

Creative Landscape

Side Hustle – Xu hướng đa nhiệm sáng tạo của Gen Z công sở

Office Runway

Tối ưu L&D như một bộ phận chiến lược: Khi “biết nhiều” không còn là đích đến

Business Universe

30 ngày đầu đi làm: Vượt bẫy im lặng, thiếu tự tin, ngại giao tiếp

Office Runway

Người trẻ ngày càng “ngại mua nhà” – Cơ hội nào cho mô hình thuê dài hạn?

Business Universe