Tham vọng về đế chế AI của riêng Apple qua màn ra mắt Apple Intelligence
Tại sự kiện thường niên dành cho các nhà phát triển toàn cầu WWDC 2024 vừa qua, Apple đã thu hút sự chú ý của dư luận và giới công nghệ khi trình làng “Apple Intelligence” cùng một loạt các tính năng mới được hỗ trợ bởi trí tuệ nhân tạo (AI) dành cho iPhone, iPad và MacBook. Những tính năng này được kỳ vọng sẽ mang đến những trải nghiệm mới mẻ, tiện lợi được cá nhân hoá và hoàn thiện hơn cho người dùng.
Trên thực tế, kể từ sau sự “bùng nổ” của OpenAI với ChatGPT vào đầu năm 2023, AI không còn là một câu chuyện quá mới mẻ đối với dân công nghệ. Trước Apple, nhiều “gã khổng lồ” khác đã sớm tích hợp các tính năng AI vào sản phẩm của mình, điển hình là Samsung với Galaxy AI và Microsoft với Copilot. Những công nghệ này đã chứng minh được hiệu quả của AI trong việc giúp các thiết bị trở nên thông minh và phản hồi nhanh chóng hơn, từ đó tối ưu hóa trải nghiệm người dùng.
Vậy, câu hỏi được đặt ra là “hệ thống AI của Apple có gì đặc biệt so với các đối thủ khác trên thị trường?” và “việc sử dụng thuật ngữ Apple Intelligence thay cho AI có phải là cách để nhà Táo khuyết thể hiện tham vọng trong việc xây dựng một đế chế hoàn toàn riêng biệt như những gì hãng đã làm trước đó?”
Apple Intelligence là gì?
Thuật ngữ “Apple Intelligence” được Apple giới thiệu lần đầu tại sự kiện WWDC 2024, thể hiện sự tiến bộ và định hướng chiến lược của hãng trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. Khác với việc đơn thuần tích hợp công nghệ AI của bên thứ ba vào các sản phẩm, Apple Intelligence nhấn mạnh vào việc xây dựng một hệ thống kết hợp mô hình AI tạo sinh (GenAI) với bối cảnh cá nhân hoá của riêng Apple.
Theo đó, hệ thống này sẽ được tích hợp sâu vào các hệ điều hành mới nhất như iOS 18, iPadOS 18 và macOS Sequoia mang đến nhiều tính năng ấn tượng và trải nghiệm hữu ích, toàn diện cho người dùng. Cụ thể:
- Khả năng hiểu và tạo ngôn ngữ: Apple Intelligence sở hữu bộ công cụ ngôn ngữ mạnh mẽ với các tính năng viết (Writing Tools), viết lại (Rewrite), kiểm tra nội dung (Proofread), tóm tắt văn bản (Summarize)... giúp người dùng tự tin hơn trong việc viết lách ở bất kỳ đâu, bao gồm Mail, Notes, Pages và các ứng dụng bên thứ ba.
Trong ứng dụng Notes và các cuộc gọi, người dùng cũng có thể ghi âm, chuyển ngữ và tóm tắt âm thanh một cách tự động
- Sáng tạo hình ảnh (Image Playground): Tính năng này được tích hợp sẵn trong các ứng dụng như Messages, Notes và Keynote, cho phép người dùng sáng tạo hình ảnh theo nhiều phong cách khác nhau như hoạt hình (animation), ảnh minh hoạ (illustration), phác thảo (sketch) và tuỳ chỉnh theo sở thích cá nhân chỉ bằng vài dòng mô tả văn bản.
- Genmoji: Được giới thiệu là một tính năng đột phá mới, Genmoji cho phép người dùng sử dụng trí tuệ nhân tạo tiên tiến của Apple để tạo ra các biểu tượng cảm xúc mang đậm dấu ấn cá nhân. Tương tự như Image Playground, người dùng chỉ cần nhập mô tả về biểu tượng cảm xúc mong muốn, Apple Intelligence sẽ nhanh chóng gợi ý một số lựa chọn phù hợp.
- Tính năng Ảnh mới: Được phát triển dựa trên trí tuệ nhân tạo của Apple, tính năng này có thể tự động nhận diện các đối tượng, cảnh vật và văn bản xuất hiện trong hình ảnh. Nhờ đó, người dùng có thể dễ dàng tìm kiếm và phân loại hình ảnh theo chủ đề mà không cần phải ghi nhớ tên hoặc mô tả chi tiết. Ngoài ra, Apple Intelligence còn có thể tự động nhận diện các hình ảnh trùng lặp trong thư viện ảnh của người dùng và đề xuất xoá bớt ảnh thừa.
- Siri thông minh hơn: Với Apple Intelligence, trợ lý ảo thông minh của Apple được nâng cấp một cách đáng kể với khả năng hiểu rõ ngữ cảnh và ý đồ của người dùng, ngay cả khi họ sử dụng ngôn ngữ tự nhiên, không chính thức. Bên cạnh đó, Siri cũng có thể xử lý các câu hỏi phức tạp và nhiều bước, đồng thời đưa ra câu trả lời nhanh và chính xác hơn với thông tin được tổng hợp từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm internet, các ứng dụng và dữ liệu cá nhân của người dùng.
Bước đột phá hoàn toàn mới hay chỉ là một phiên bản khác của Galaxy AI và Copilot?
Từ trước đến nay, những cải tiến công nghệ của Apple thường gây ra nhiều tranh luận sôi nổi, và việc giới thiệu Apple Intelligence tại WWDC 2024 cũng không phải ngoại lệ. Một số cho rằng động thái này của “ông lớn” Apple sẽ đưa AI lên một tầm cao mới, trong khi số khác lại cho rằng những cải tiến của họ quá chậm so với các đối thủ và chỉ đơn giản là bản sao của Galaxy AI và Copilot.
Trước hết, nếu nhìn vào thời điểm phát hành và mức độ đầu tư cho AI, Apple dường như đang bị bỏ lại phía sau. Theo đó, Microsoft đã đầu tư 10 tỷ USD vào OpenAI để sớm tích hợp mô hình Copilot dựa trên AI vào bộ ứng dụng văn phòng Microsoft 365. Trong khi phải đến cuối 2023, Apple mới bắt đầu tăng tốc nghiên cứu GenAI của riêng mình với mức đầu tư vỏn vẹn 1 tỷ USD mỗi năm, theo Bloomberg. Các tính năng của Apple Intelligence cũng được cho là không có sự đột phá so với Galaxy AI của Samsung, với các tính năng tương tự như sửa lỗi văn bản, dịch âm thanh sang giọng nói hoặc văn bản bằng ngôn ngữ bất kỳ hay tính năng “Circle to search” giúp tìm kiếm thông tin từ các yếu tố trong bức ảnh và đề xuất chỉnh sửa hình ảnh khi cần thiết.
Mặc dù vậy, Apple lại đang tiếp cận với AI theo cách hoàn toàn khác biệt với đối thủ. Theo Craig Federighi - Phó Chủ tịch Cấp cao về Kỹ thuật Phần mềm của Apple, công ty không quan tâm đến việc các hãng khác đã áp dụng AI như thế nào mà chỉ hướng đến việc xây dựng một mô hình trí tuệ nhân tạo từ trung tâm, được cá nhân hoá tốt nhất dựa trên thói quen và hoạt động của người dùng để cung cấp những trải nghiệm chính xác và thuận tiện hơn. Đồng thời, mô hình AI từ trung tâm cũng có thể được tích hợp dễ dàng và toàn diện hơn vào các sản phẩm, dịch vụ khác thuộc hệ sinh thái của Apple.
Nhiều chuyên gia công nghệ cũng đánh giá cao về khả năng của Apple Intelligence khi chứng kiến Kelsey Peterson - Giám đốc mảng Machine Learning và AI trình bày một bản demo về khả năng của Siri trong sự kiện. Cụ thể, khi được hỏi “Siri, khi nào thì chuyến bay của mẹ tôi đáp?”, trợ lý ảo của Apple không chỉ đơn thuần đưa ra câu trả lời mà còn tham khảo chéo các chuyến bay được tìm thấy trong email và theo dõi lịch trình trực tuyến để điều chỉnh lịch đáp tương ứng trong trường hợp chuyến bay bị chậm trễ. Hay như khi được hỏi về kế hoạch ăn trưa, Siri sẽ tự động truy vấn tin nhắn văn bản giữa Kelsey Peterson và mẹ để gợi ý nơi dùng bữa phù hợp nhất. Điều này cho thấy Apple đã tích hợp sâu mô hình AI vào hệ thống với khả năng truy cập vào một lượng thông tin đáng kinh ngạc từ email, tin nhắn trên máy hay thậm chí là tham khảo chéo các ứng dụng của bên thứ ba (khi được cho phép) để tạo ra các câu trả lời được cá nhân hóa trong tích tắc.
So với Apple Intelligence, tính năng Recall được ra mắt trước đó của Copilot tuy cũng có khả năng truy vấn thông tin dễ dàng nhưng lại có phần “lép vế” hơn khi chỉ được chính thức hỗ trợ các máy tính Copilot+ mới. Trong khi đó, Apple Intelligence và Siri được hỗ trợ toàn diện trên mọi nền tảng, mang lại sự đồng bộ và liền mạch trong trải nghiệm người dùng từ điện thoại, máy tính bảng đến máy tính cá nhân, tất cả đều kết nối và hoạt động trơn tru trong hệ sinh thái của Apple.
Đáng chú ý, Apple Intelligence còn được cho là có lợi thế về sự hỗ trợ của bên thứ ba - điều mà các công cụ AI khác như ChatGPT hay Galaxy AI rất khó làm được. Theo đó, tại sự kiện, công ty đã chia sẻ về việc nâng cấp bộ phát triển phần mềm (SDK) cho các nhà phát triển, giúp họ dễ dàng tích hợp Apple Intelligence vào các sản phẩm của mình. Trong một ví dụ cụ thể, khi ứng dụng chỉnh sửa ảnh Darkroom đã được tích hợp Apple Intelligence, người dùng chỉ cần đưa cho Siri một câu lệnh, chẳng hạn như “Hey siri, hãy áp một filter kiểu phim ảnh cho bức hình tôi chụp anh bạn Ian ngày hôm qua”, thiết bị sẽ tự động truy cập Darkroom và thực hiện mọi thao tác cần thiết, từ việc chọn ảnh đến chỉnh sửa, mang đến một trải nghiệm vô cùng tiện lợi và thông minh.
Hơn cả mọi tính năng, quyền riêng tư vẫn là cốt lõi giúp Apple Intelligence tạo nên sự khác biệt so với các đối thủ cạnh tranh, đặc biệt trong bối cảnh mà vấn đề bảo mật dữ liệu ngày càng trở nên nhức nhối. Tại WWDC 2024, Táo khuyết đề cập đến việc các công ty quản lý phần mềm máy chủ có khả năng lợi dụng dữ liệu của người dùng cho mục đích khác. Tuy nhiên, với Apple Intelligence, hãng đã sử dụng mô hình khép kín của mình, hay còn được gọi là Private Cloud Compute, để đào tạo cho AI thay vì tinh chỉnh từ Gemini hay ChatGPT như đối thủ. Điều này giúp Apple cam kết rằng dữ liệu người dùng sẽ không bao giờ bị truy cập bởi công ty, kể cả với nhân viên có quyền truy cập quản trị vào dịch vụ sản xuất hoặc phần cứng. Ngoài ra, Apple cũng cam kết rằng các chuyên gia bảo mật độc lập sẽ kiểm tra mã chạy trên máy chủ silicon và Private Cloud Computing của họ bằng các quy trình bảo mật nghiêm ngặt, đảm bảo rằng iPhone, iPad và Mac không giao tiếp với máy chủ trừ khi phần mềm của nó đã được công khai để kiểm tra.
Để giảm bớt lo ngại về tích hợp AI từ bên thứ ba có thể làm tăng nguy cơ rò rỉ dữ liệu, Apple cũng thông báo rằng Siri sẽ quyết định liệu yêu cầu của người dùng có thể được thực hiện trên thiết bị, trên máy chủ Apple hay ChatGPT. Quan trọng hơn, hệ thống sẽ hỏi ý kiến của người dùng trước khi kết nối với ChatGPT để đưa ra câu trả lời. Do đó, ChatGPT có thể xem như một lựa chọn bổ sung và người dùng luôn có thể kiểm soát thông tin của mình một cách chủ động.
Apple Intelligence có phải là tham vọng về hệ thống AI độc lập của Apple?
Dù điểm nhấn chính của WWDC 2024 là về các tính năng AI, nhưng điều đáng chú ý là Apple không hề nhắc tới bất cứ từ "Artifical Intelligence" nào trong suốt buổi thuyết trình kéo dài 1 giờ 46 phút. Thay vào đó, Táo khuyết sử dụng thuật ngữ “Apple Intelligence” để mô tả các cải tiến quan trọng và tính năng mới của mình. Bằng cách này, Apple tận dụng sự tương đồng trong việc viết tắt "AI" để gợi nhớ đến trí tuệ nhân tạo mà không cần phải nhắc đến từ "Artificial Intelligence" đã được ra rả bởi nhiều đối thủ khác trên thị trường. Điều này giúp Apple tạo ra một định vị độc đáo và giới thiệu công nghệ của mình đến công chúng, mặc dù họ đang phải đối mặt với sự đánh giá là chậm chân trong cuộc đua AI.
Tuy nhiên, cũng phải nhìn nhận lại rằng, Apple từ lâu đã nổi tiếng với chiến lược hoàn thiện hóa thay vì tiên phong áp dụng công nghệ mới. Thay vì lao vào cuộc đua sáng tạo những ý tưởng đột phá, Apple tập trung vào việc cải tiến những công nghệ hiện có, mang đến trải nghiệm tốt nhất cho người dùng như cái cách mà iPod “tỏa sáng” cách đây hàng chục năm dù khi ấy thị trường đã có đầy rẫy những loại máy nghe nhạc MP3 bỏ túi.
Chiến lược của Apple luôn là tạo ra những thứ hoàn hảo, chứ không phải tiên phong
Tương tự với cuộc đua AI, thay vì vội vàng tung ra những sản phẩm AI đột phá nhưng chưa hoàn thiện, Apple tập trung vào việc xây dựng hệ thống Apple Intelligence độc lập, mạnh mẽ và hữu ích cho người dùng để hiện thực hóa mục tiêu cuối cùng là cạnh tranh sòng phẳng với các “gã khổng lồ” công nghệ khác như Google và Microsoft. Với những chiến lược độc đáo và tiềm lực mạnh mẽ, viễn cảnh về một đế chế AI với người dẫn đầu là Apple Intelligence là hoàn toàn có thể xảy ra, khi mà trước đó, hãng đã nhiều lần thành công giữ vững vị thế dẫn đầu trong thị trường thiết bị điện tử với iPhone, iPad và MacBook dù cho các sản phẩm này luôn chậm chân hơn đối thủ khi nói về công nghệ mới.
Vẫn còn quá sớm để khẳng định liệu Apple có thể hoàn toàn chiến thắng trong cuộc đua AI hay không bởi lĩnh vực AI đang phát triển nhanh chóng với sự tham gia của nhiều "tay chơi" lớn, và cục diện thị trường có thể thay đổi bất kỳ lúc nào. Dù kết quả ra sao, việc phát triển Apple Intelligence vẫn là một bước tiến quan trọng của hãng, góp phần định hình tương lai của lĩnh vực AI và mang đến cho người dùng nhiều trải nghiệm toàn diện, hữu ích hơn.
