Kể từ sau đại dịch Covid-19, thị trường thương mại điện tử đã chứng minh được tiềm năng kinh tế của chính nó. Một trong những ngành hàng hưởng lợi nhiều nhất từ sự bùng nổ này chính là E-grocery. Vậy E-grocery có tiềm năng tới mức nào mà các nhà bán lẻ đang chạy đua để tích hợp nó vào chiến lược kinh doanh của mình?
Vậy E-grocery là gì?
E-grocery (tạp hóa online) là một nhánh nhỏ của thương mại điện tử nhưng phức tạp hơn bởi đặc thù của nhánh này là các mặt hàng tiêu dùng nhanh, nhu yếu phẩm và thực phẩm tươi sống. Trước đại dịch Covid, vẫn chưa có nhiều người có nhu cầu được giao những loại hàng hóa như thế đến tận nhà bởi người tiêu dùng Việt Nam có truyền thống đi chợ, đi siêu thị. Khi tất cả mọi người đều rơi vào tình thế bắt buộc phải đặt thịt, cá, rau qua mạng rồi đợi giao tới nhà thì E-grocery mới thực sự phát triển như hiện nay. Tuy nhiên, việc kinh doanh mảng E-grocery cũng có những đặc trưng rất khác so với khi làm thương mại điện thử. Cụ thể như:
- Việc đàm phán với các nhà cung ứng về mức chiết khấu, thanh khoản, công nợ là rất quan trọng. Hiểu đơn giản là chuỗi Bách hóa XANH phải đàm phán với các bên cung cấp thịt, cá, rau thật hợp lý để tránh bị thua lỗ.
- Hạn sử dụng của các mặt hàng tiêu dùng (đặc biệt là các thực phẩm tươi sống) thường rất ngắn nên khâu quản lý vận hành (như trữ hàng và giao nhận) phức tạp và tốn rất nhiều chi phí. Vì thế, sẽ không hiếm nếu bạn thấy giảm giá 50% mặt hàng tươi sống trên TIKINGON, Bách hóa XANH online bởi đó là những mặt hàng sắp hết đát.
- Đồng thời, đặc thù các mặt hàng tiêu dùng phổ thông là cạnh tranh về giá nên các doanh nghiệp phải giữ giá để không bị đẩy lên quá cao và dẫn đến việc biên lợi nhuận thấp. Các sản phẩm tiêu dùng bình thường sẽ có một mức giá niêm yết nhưng đó là một câu chuyện khác đối với các sản phẩm tiêu dùng nhanh. Những mặt hàng này thay đổi giá theo tuần hay thậm chí là theo ngày nên việc quản lý giá không hề dễ.
- Trước sự cạnh tranh của hình thức bán lẻ truyền thống và cùng với sự phức tạp của quản lý vận hành khiến cho các nhà bán lẻ khó khăn trong việc mở rộng quy mô. Kể từ sau đại dịch Covid, dù có nhiều tiềm năng nhưng E-grocery vẫn đang chững lại bởi thói quen đi chợ của người tiêu dùng không hề dễ thay đổi.
Các chuỗi bán lẻ tại Việt Nam triển khai E-grocery như thế nào ?
Dù E-grocery vẫn còn khá mới tại Việt Nam nhưng những ông lớn trong mảng thương mại điện tử, bán lẻ không hề bỏ qua miếng bánh béo bở này. Cụ thể, nền tảng thương mại điện tử TIKI và 2 chuỗi bán lẻ lớn Bách hóa XANH, AEON đã triển khai E-grocery trong thời điểm diễn cao trào của Covid-19 và vẫn giữ hoạt động cho tới tận bây giờ.
1. TIKINGON - https://tiki.vn/di-cho-online
Nói sơ về cách vận hành của TIKINGON, với cơ chế hoạt động "Supermarket to door" (từ siêu thị đến nhà), nhân viên Tiki sẽ đến tận kho của các siêu thị đối tác như Co.op Mart, Lotte Mart, Farmers Market.. lấy hàng theo đơn đặt của khách, kiểm tra chất lượng hàng hóa tại chỗ và đảm bảo về độ tươi ngon. Sau đó, đơn hàng sẽ được giao trực tiếp tận tay cho người đặt. Về cơ bản, mô hình này giúp TIKINGON hạn chế những chi phí tổn thất vì hàng hóa hết đát. Họ chỉ đứng ra như một kênh phân phối trung gian giúp bảo chứng chất lượng và giao hàng hóa tới tay người tiêu dùng nhanh hơn.
Tuy nhiên, thói quen của người tiêu dùng vẫn là một thứ rất khó thay đổi. Kể từ khi đại dịch Covid-19 được kiểm soát và người tiêu dùng có thể đi chợ, đi siêu thị như thường ngày thì doanh thu của TIKINGON sụt giảm một cách đáng kể. Ta có thể chia người tiêu dùng thành 2 tệp lớn đó là: nội trợ và nhân viên văn phòng. Tệp khách hàng nội trợ lại quay về với thói quen cũ dù TIKINGON vẫn luôn có những ưu đãi hấp dẫn níu chân người tiêu dùng. Còn tệp khách hàng nhân viên văn phòng lại bận rộn hơn nhiều nên họ vẫn cảm thấy đi chợ online là một giải pháp tối ưu tiết kiệm thời gian cho họ.
2. Bách hóa XANH- https://www.bachhoaxanh.com/**
Khác với TIKINGON, Bách hóa XANH không phải là một bên trung gian. Họ cung cấp trực tiếp hàng hóa từ những cửa hàng Bách hóa XANH gần nhất tới tay người đặt hàng trong khoảng thời gian đã được chọn trước. Danh mục sản phẩm của Bách hóa XANH vô cùng đa dạng từ nhu yếu phẩm, rau củ cho tới hải sản tươi sống.
Chiến thuật tiếp cận người tiêu dùng của Bách hóa XANH cũng vô cùng thú vị. Khi người tiêu dùng mua hàng ở Thế Giới Di Động sẽ được nhận mã khuyến mãi 50.000 - 100.000 VNĐ cho đơn hàng từ 300.000 khi mua trực tuyến trên trang web của Bách hóa XANH. Đối với mặt hàng tiêu dùng trong nhà, mức giảm ⅓ giá trị đơn hàng sẽ tạo cảm giác có lời cho người tiêu dùng. Cách làm này đã phát huy hiệu quả giúp cho hệ thống bán hàng trực tuyến của Bách hóa XANH trở nên quen thuộc hơn với người tiêu dùng so với các bên khác. Ngoài ra, một hoạt động khá thông minh nữa của Bách hóa XANH là họ sẽ gửi mã khuyến mãi qua tin nhắn điện thoại cho những khách hàng đã lâu không mua hàng trên trang web. Việc này thể hiện Bách hóa XANH có quan tâm tới khách hàng đồng thời kích thích khách hàng mua hàng trở lại.
Với hệ thống bán lẻ rộng khắp cả nước và chiến thuật tiếp cận người tiêu dùng hợp lý, Bách hóa XANH đang là một trong những ông lớn có tiềm năng thâu tóm miếng bánh béo bở E-grocery.
3. AEON - https://aeoneshop.com
Xét về danh mục hàng hóa, AEON vượt trội hơn hẳn so với 2 đối thủ còn lại trong mảng E-grocery. AEON cũng là một chuỗi bán lẻ như Bách hóa XANH nhưng trong danh mục hàng hóa của AEON còn có những mặt hàng gia dụng như nồi, niêu, xoang, chảo, máy hút bụi,... Đặc biệt, nếu người tiêu dùng có nhu cầu đặt những mặt hàng ngoại nhập thì AEON là một lựa chọn hoàn hảo. Ngoài ra, điểm thú vị của AEON so với 2 đối thủ bên trên chính là hệ thống tích điểm, người tiêu dùng có thể tích điểm dù mua hàng trực tuyến hay mua trực tiếp. Bên cạnh những mã khuyến mãi thì tích điểm vẫn là một chiến thuật níu kéo người tiêu dùng vô cùng hiệu quả.
Điểm hạn chế của AEON chính là quá trình giao nhận, có rất nhiều điểm hạn chế trong khâu giao hàng của họ (bạn đọc có thể xem chi tiết thông qua hình ảnh phía dưới). Điều này khá dễ hiểu bởi AEON không có hệ thống cửa hàng rộng khắp cả nước như Bách Hóa XANH, nếu tính ở thành phố Hồ Chí Minh thì AEON chỉ có chi nhánh ở Tân Phú và ở Bình Tân.
Nhìn chung, cả 2 nền tảng E-grocery được nhắc tới trong bài viết này đều đã có một lượng khách hàng của riêng mình. Việc mà họ cần làm hiện tại chính là tồn tại đủ lâu để thói quen của người tiêu dùng thay đổi và cảm thấy đi chợ online là một phần hiển nhiên trong cuộc sống. Người viết tin rằng E-grocery sẽ là tương lai của bán lẻ. Câu hỏi chỉ là, ai sẽ là người vững vàng đợi tương lai đó xảy ra và nắm giữ nó.
