Bạn đang lo ngại mình sẽ là người tiếp theo bị ảnh hưởng bởi làn sóng sa thải? Bạn không biết phải làm thế nào để trở nên sáng giá hơn? Bạn định nghỉ việc nhưng sợ cạnh tranh, không thể kiếm được việc ngay? Bài viết này sẽ là tham khảo hữu ích giúp bạn rèn luyện tư duy sáng tạo (Creative Thinking) - một kỹ năng thời đại 4.0 để trở thành nhân viên nổi bật, tăng cơ hội thoát bão “lay off”.
Creative Thinking là gì?
Các nhà khoa học thế giới cho rằng, để thành đạt trong cuộc sống thì kỹ năng mềm (trí tuệ cảm xúc) chiếm 85%, kỹ năng cứng (trí tuệ logic) chỉ chiếm 15%. Kỹ năng tư duy sáng tạo (Creative Thinking thuộc bộ kỹ năng “công dân toàn cầu” gồm: Kỹ năng giải quyết vấn đề (Problem Solving); Kỹ năng làm việc nhóm (Teamwork); Kỹ năng giao tiếp (Communication); Tư Duy Phản Biện (Critical Thinking)...giúp bạn làm việc hiệu năng và tạo ra nhiều giá trị hơn.
Nhiều người cho rằng, sáng tạo là năng khiếu bẩm sinh, hay nghĩ rằng ai có tư duy này thì chủ yếu trong ngành nghệ thuật. Những nhận định này không sai, nhưng thực tế thì chưa đủ. Vậy tư duy sáng tạo thực chất là gì?
Định nghĩ tư duy sáng tạo
Theo định nghĩa từ Australia Curiculum, Creative Thinking (Tư duy sáng tạo) là khả năng có thể tạo ra và áp dụng những ý tưởng mới trong một bối cảnh cụ thể; nhìn nhận và giải quyết vấn đề hiện tại theo một cách mới, khác biệt để tạo ra những kết quả tích cực, có giá trị.
Trên thực tế, tư duy sáng tạo không phải là một việc bẩm sinh hay thiên về cảm xúc, cảm tính mà hoàn toàn có tính hệ thống, quá trình. Tức là bạn hoàn toàn có thể sản xuất ra ý tưởng theo một quy trình cụ thể như sau:
- Giai đoạn chuẩn bị: nghiên cứu, thu thập thông tin dữ liệu
- Giai đoạn ươm tạo: là giai đoạn để ý tưởng trôi đi, dành thời gian thư giãn tâm trí trước khi thật sự “sáng tạo”
- Giai đoạn phát kiến: là lúc ý tưởng mới sẽ được hình thành dựa trên những thông tin đã thu thập và tâm trí đủ minh mẫn để nhận ra điểm sáng
- Giai đoạn đánh giá: xem xét và đánh giá lại trọng tâm vấn đề, cân nhắc về tính khả thi của ý tưởng mới
- Giai đoạn xác minh: đây là lúc ý tưởng đã được chốt hạ và bạn đưa nó áp dụng vào công việc hoặc vấn đề đang cần lời giải đáp để nó hoạt động và thử nghiệm thực tế
Bạn cần hiểu một thực tế rằng, không có ý tưởng nào là hoàn toàn mới. Bởi về cơ bản, ý tưởng sáng tạo là sự gom nhặt và phát huy từ những dữ liệu đã và đang có. Vì vậy, càng rèn luyện và học hỏi, bạn càng dễ dàng có nhiều ý tưởng mới. Đó chính là lý do vì sao Creative Thinking được gọi là kỹ năng và có thể rèn luyện.
Vì sao cần rèn luyện tư duy sáng tạo?
Xã hội luôn thay đổi không ngừng vì vậy rất cần có những ý tưởng cải tiến mới, thúc đẩy nâng cấp chất lượng cuộc sống. Có kỹ năng sáng tạo, bạn sẽ luôn có cái nhìn tích cực, cởi mở và tư duy giải quyết vấn đề trong bất cứ hoàn cảnh nào. Creative Thinking còn giúp con người vượt qua những định kiến, khám phá những giới hạn mới của bản thân.
Nói riêng về cuộc sống chốn công sở, đây là kỹ năng mà hầu hết các nhân viên văn phòng thiếu sót và thường xuyên rơi vào trạng thái bế tắc khi phải nghĩ ra ý tưởng mới liên tục, trong thời gian hạn hẹp của deadline. Đặc biệt trong giai đoạn kinh tế gặp nhiều khó khăn như hiện nay, các doanh nghiệp luôn tìm kiếm những nhân tố có thể mang đến những giải pháp mới, đột phá để tăng hiệu quả công việc. Vì vậy, nếu rèn được kỹ năng tư duy sáng tạo, bạn sẽ sở hữu một điểm cạnh tranh để vượt bão “lay off”, ngay cả gặp thử thách đều có thể nghĩ ra ý tưởng mới, tạo ra nhiều giá trị cho doanh nghiệp. Khi có ý tưởng mới, bạn sẽ luôn hào hứng và tràn đầy phấn khởi, không còn trong trạng thái “làm vì được yêu cầu”. Nhưng làm sao để bắt đầu kích thích khả năng này? Dưới đây là 10 hoạt động đơn giản mà hiệu quả để bạn bắt đầu rèn luyện tâm trí cho việc sáng tạo
10 cách hiệu quả kích thích Creative Thinking
1. Liên tục trải nghiệm điều mới
Trải nghiệm mới không chỉ giúp con người tăng cảm xúc, giải tỏa tinh thần mà còn giúp tăng thêm vốn kiến thức, mở mang tầm nhìn và giới hạn bản thân. Những trải nghiệm mới bao gồm cả trải nghiệm vui, buồn, mạo hiểm…giúp bạn tăng khả năng ứng biến linh hoạt, tư duy nhạy bén hơn. Chẳng hạn, trải nghiệm du lịch bụi sẽ giúp bạn tăng khả năng xử lý tình huống. Hay trải nghiệm làm những công việc khác với chuyên môn của mình, trò chuyện và gặp gỡ những bạn bè mới cho bạn thêm nhiều kiến thức, kinh nghiệm sống thú vị.
2. Đọc và tìm hiểu rộng nhiều lĩnh vực
Sách là nguồn tài nguyên vô tận để bạn tiếp thu kiến thức mới. Tiếp cận với nhiều lĩnh vực là cách tốt nhất để bạn mở rộng tầm nhìn, có góc nhìn đa chiều để thuận tiện cho quá trình tư duy sáng tạo. Việc đọc sách giúp tăng cường khả năng sử dụng từ ngữ và vốn từ để giúp bạn dễ dàng trình bày vấn đề hơn ở giai đoạn xác minh ý tưởng sáng tạo.
3.Thường xuyên học thêm kỹ năng mới
Những kỹ năng mới sẽ là dấu cộng tuyệt vời giúp kích thích tư duy sáng tạo. Chẳng hạn nếu bạn làm lĩnh vực sáng tạo hình ảnh, việc hiểu biết về các phần mềm, công cụ và phương pháp thiết kế khác nhau sẽ giúp bạn có nhiều ý tưởng mới với tính khả thi cao hơn là chỉ “tưởng tượng”. Hãy cố gắng học thêm nhiều kỹ năng mới, bất kể là loại kỹ năng nào cũng sẽ là chất liệu tốt cho cuộc sống và công việc.
4.Duy trì lối sống lành mạnh
Bạn có biết, sức khỏe tốt có vai trò quan trọng ảnh hưởng đến việc tư duy? Sức khỏe tốt được đánh giá bởi cả sức khỏe tinh thần và thể chất tốt. Một tinh thần minh mẫn được bổ trợ bằng thể chất tốt, giúp bạn luôn ở trong trạng thái minh mẫn và thông suốt để suy nghĩ. Do đó, duy trì lối sống lành mạnh: rèn luyện thể thao, nghỉ ngơi & dinh dưỡng hợp lý, cân bằng cuộc sống, tránh xa stress là tất cả những gì bạn nên làm để giúp kích thích Creative Thinking và nhiều loại tư duy khác có môi trường tốt phát triển.
5.Tìm kiếm thời điểm thuận lợi cho việc sáng tạo
Hẳn bạn đã thường nghe qua về khái niệm “early bird” (chỉ người có nhiều năng lượng vào buổi sáng sớm) hay “night owl” (người thích tư duy và làm việc về đêm). Mỗi người sẽ có một khoảng thời gian trong ngày nhất định để làm việc hiệu quả, không có quy tắc nào để tính toán được việc này. Bạn hãy thường xuyên ghi lại tiến trình tâm trạng và năng lượng từ sáng đến tối để xem xét thời điểm nào bạn minh mẫn nhất để tư duy sáng tạo hiệu quả hơn.
6.Tham gia hoạt động nghệ thuật
Nghệ thuật không chỉ giúp chữa lành tâm trí, giúp thư giãn tốt mà còn là một hoạt động giúp kích thích não phải, sự phát triển của tư duy sáng tạo. Hãy thử học chơi một loại nhạc cụ mới hay học vẽ tranh, bạn sẽ nhận được kết quả bất ngờ!
7.Viết nhật ký mỗi ngày
Không phải ngẫu nhiên mà việc viết nhật ký được đề cao trong việc giúp nâng cao chất lượng cuộc sống. Ghi lại nhật ký về cảm xúc, những điều mới mẻ hoặc tệ hại bạn học được trong ngày là một trong những cách tốt nhất để thu thập và lưu giữ chất liệu cho công cuộc sáng tạo. Hơn nữa, theo nghiên cứu tâm lý, viết chữ bằng tay sẽ giúp não bộ được kích thích, nhớ lâu hơn là chỉ đọc hoặc ghi chú điện tử. Chỉ cần mỗi ngày dành ra khoảng 5 phút, viết xuống vài gạch đầu dòng những ý tưởng mới xuất hiện trong ngày, sẽ có lúc bạn cần đến chúng.
8.Thường xuyên đặt câu hỏi và thảo luận
Đôi lúc, những ý tưởng hay ho lại đến từ những buổi chia sẻ tán gẫu. Bạn hãy luôn đặt câu hỏi cho mọi việc xung quanh để kích thích bản thân đi tìm đáp án, ý tưởng. Thảo luận những câu hỏi đó với mọi người để học thêm kinh nghiệm thực tế - điều mà không dễ tìm thấy trong sách vở - sẽ giúp bạn có thêm nhiều mảnh thông tin trong quá trình khám phá ý tưởng mới.
9.Không cố để trở nên sáng tạo
Một lỗi mà nhiều người mới rèn luyện đó chính là cố gắng nhào nặn một ý tưởng mới trong cảm giác bức bách, bị áp lực phải trở nên sáng tạo. Bạn cần biết não bộ cần thời gian nghỉ ngơi (ở giai đoạn số 3 của quá trình tư duy sáng tạo) để có thể cân nhắc thấu đáo về các thông tin đã thu thập. Bạn không cần cố gắng để nghĩ ra gì đó, hãy rèn luyện Creative Thinking mỗi ngày một ít!
10.Tiếp xúc với cộng đồng sáng tạo
Môi trường xung quanh là chất xúc tác rất tốt để ảnh hưởng đến tâm trí của bạn. Nếu đang tìm hiểu về Creative Thinking, bạn hãy thử tìm kiếm và tham gia các hội nhóm chuyên thảo luận về vấn đề này hoặc của các nhóm ngành nghề liên quan sáng tạo như: sáng tạo nội dung, thiết kế đồ họa, nhiếp ảnh…những ý tưởng mới lạ của cộng đồng sẽ giúp bạn kích thích Creative Thinking rất tốt. Bạn sẽ được đắm chìm trong những ý tưởng táo bạo, mới mẻ mỗi ngày để có thể bắt đầu rèn luyện thói quen suy nghĩ sáng tạo.
Trên đây là 10 cách hoàn toàn khả thi để giúp kích thích khả năng tư duy sáng tạo. Để đạt hiệu quả cao hơn, bạn cần phải thường xuyên tập tư duy theo cách mới với quy trình đã nêu ở đầu bài để việc sáng tạo trở thành thói quen. Kỹ năng này sẽ là chìa khóa giúp bạn trở nên nổi bật hơn so với ứng viên khác trên thị trường lao động. Ngoài ra, việc phát triển tư duy sáng tạo còn giúp bạn thoát khỏi những tư duy lối mòn, trở thành một người năng động, tích cực và phát triển bản thân mỗi ngày. Hãy thử và bỏ túi ngay kỹ năng đặc biệt này nhé!
