Hẳn bạn đã không còn xa lạ với những hoạt động vì cộng đồng của các thương hiệu lớn, tiêu biểu có “Vươn cao Việt Nam” của Vinamilk, “I love Vietnam” của Honda, “quỹ khuyến học Đèn Đom Đóm” của Cô Gái Hà Lan. Ngoài những chương trình kể trên, các thương hiệu lớn tại Việt Nam hiện nay còn chú trọng đề ra những mục tiêu xây dựng tính bền vững cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Có phải lý do duy nhất cho việc phát triển các hoạt động sustainability là do chính phủ yêu cầu, còn điều gì khác khiến các doanh nghiệp chú trọng đầu tư hơn vào những chương trình hướng tới phát triển bền vững không?
Sự khác nhau giữa CSR và Sustainability:
- CSR (Corporate social responsibility - Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp): CSR chính là những hoạt động, chính sách dài hạn đóng góp vào sự phát triển của cộng đồng, từ đó tạo ra ảnh hưởng tích cực cho cả doanh nghiệp lẫn xã hội. Một ví dụ điển hình đó là Quỹ khuyến học Đèn Đom Đóm của thương hiệu Cô Gái Hà Lan đã hoạt động hơn 20 năm (bắt đầu vào năm 2002).
- Sustainability (Tính bền vững): Sustainability là một phần nhỏ trong CSR, tập trung vào việc xây dựng và áp dụng những giải pháp tạo ra tác động tích cực trong dài hạn đối với doanh nghiệp, môi trường và xã hội.
Khác với CSR, các hoạt động Sustainability thường tạo ra những thay đổi ngay trong chính doanh nghiệp nhằm giúp xã hội tốt hơn chứ không phải những hoạt động hỗ trợ trực tiếp cộng đồng. Gần đây, thương hiệu Cô gái Hà Lan đã ra mắt bao bì mới cho sản phẩm sữa tươi 1 lít - vỏ hộp giấy nâu với lớp nhựa sinh học làm từ bã mía, thân thiện hơn với môi trường. Sự thay đổi này sẽ giảm phát thải CO2 hơn trong công đoạn sản xuất và từ đó tạo ảnh hưởng tích cực lên cộng đồng.
3 Lý do chính khiến các doanh nghiệp quan tâm và phát triển Sustainability:
Lí do thứ 1: Thực hiện trách nhiệm xã hội
Tại Việt Nam, chúng ta có Luật bảo vệ môi trường và trong đó các yếu tố về phát triển bền vững và gắn môi trường với sự phát triển của kinh tế và xã hội đã được thể hiện rất rõ. Nếu là một doanh nghiệp kinh doanh hợp pháp tại Việt Nam, chắc chắc bạn phải có trách nhiệm tạo ra những giải pháp cân bằng, đảm bảo hoạt động kinh doanh của mà không gây hại tới môi trường, hay tốt hơn nữa là giúp phát triển một nền kinh tế xanh. Về dài hạn, những nỗ lực này doanh nghiệp sẽ thúc đẩy môi trường sống và chất lượng dân sinh. Từ đó, người tiêu dùng có cuộc sống ổn định hơn và bắt đầu chi tiêu nhiều hơn. Từ góc nhìn dài hạn, những chiến dịch thực hiện trách nhiệm xã hội được đầu tư kĩ lưỡng, giải quyết đúng vấn đề vẫn đem lại doanh thu chứ không hẳn chỉ mang tính chất làm tròn bổn phận từ phía doanh nghiệp.
Cụ thể, công ty sữa Vinamilk triển khai chương trình “Một triệu cây xanh” từ năm 2012, cho tới nay đã thực hiện trồng hơn 250.000 cây xanh các loại tại 20 tỉnh thành. Một ví dụ khác về Honda Việt Nam, HVN đã hỗ trợ 4,9 tỉ đồng cho dự án trồng rừng sản xuất từ 2013 đến 2020 tại Bắc Kạn.
Lí do thứ 2: Xây dựng mối quan hệ lâu dài với người tiêu dùng
Một lí do nữa đó chính là sự chuyển giao thế hệ người tiêu dùng. Họ chính là tệp khách hàng quan trọng của doanh nghiệp trong tương lai không xa. Theo báo cáo từ Nielsen, đến năm 2025, thế hệ Z tại Việt Nami sẽ chiếm khoảng 25% lực lượng lao động quốc gia, tương đương với khoảng 15 triệu người tiêu dùng tiềm năng. Họ là nhóm khách hàng có kì vọng cao một sản phẩm hay dịch vụ. Các đòi hỏi đó không chỉ bao gồm giá cả, chất lượng hay uy tín thương hiệu mà cả các câu chuyện lớn lao hơn như trách nhiệm xã hội, vấn đề môi trường. Cụ thể hơn, trong cuộc khảo sát của Deloitte Global 2021 cho thấy hơn 25% GenZ thừa nhận rằng tác động đến môi trường do một số doanh nghiệp gây ra đã ảnh hưởng đến quyết định mua hàng của họ.
Đặc biệt là đối với phái nữ, nhu cầu sử dụng các loại mỹ phẩm có nguồn gốc tự nhiên, bao bì thân thiện với môi trường ngày càng cao. Vào năm 2020, nhãn hàng dược mỹ phẩm La Roche-Posay đã ra mắt kem chống nắng Anthelios Body Milk Hydrating Lotion có bao bì dạng tuýp bằng giấy bìa cứng đầu tiên trên thế giới, cải tiến này đã làm giảm đến 45% lượng nhựa sử dụng trung bình trong các loại bao bì nhựa thông thường.
Lí do thứ 3: Tìm ra những cách thức sản xuất tiết kiệm hơn
Một lí do nữa mà các doanh nghiệp thường không chú ý tới, phần lớn mọi người đều nghĩ khi thực hiện các hoạt động cam kết bảo vệ môi trường, tạo sự bền vững sẽ tăng chi phí sản xuất và ảnh hưởng xấu tới tài chính doanh nghiệp. Nhưng trong thực tế, một vài công ty đã chứng minh điều ngược lại. Ví dụ về Carlsberg, thương hiệu bia đã lắp đặt một nhà máy tái chế nước tại chỗ. Hành động này của họ đã giảm lượng nước sử dụng trên một hecta/ lít bia từ 2,9 xuống 1,4, trở thành một trong những nhà sản xuất bia đầu tiên hầu như loại bỏ tình trạng lãng phí nước của họ. Điều này đã cải thiện hiệu quả, tăng lợi nhuận, mang lại một môi trường trong lành hơn và xã hội hạnh phúc hơn.
Tuy vậy, một điều hơi đáng tiếc là nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam vẫn đang thực hiện các hoạt động tạo sự bền vững cho môi trường, xã hội chỉ để làm tròn bổn phận với các quy định pháp luật. Nếu như bạn chưa biết thì vào năm 2015, tập đoàn sản xuất xe hơi Volkswagen đã bị vạch trần hành vi dùng thiết bị gian lận nhằm vượt qua khâu kiểm tra khí thải của xe hơi trong vòng 6 năm. Sự kiện này đã gây tác động xấu tới danh tiếng của Volkswagen và vẫn hay được nhắc lại như một bài học kinh điển dành cho các tập đoàn không thực sự đầu tư vào CSR.
Tùy vào từng ngành và sản phẩm kinh doanh chính của doanh nghiệp, nếu ban lãnh đạo đầu tư và tìm ra những giải pháp như Carlsberg đã làm sẽ tạo ra nhiều giá trị hơn so với những chiến dịch CSR. Giá trị từ sự thay đổi trong quá trình sản xuất có thể tạo tác động tích cực lên môi trường trong nhiều năm sau nữa.
Nhìn chung, các doanh nghiệp hiện nay đã quan tâm tới môi trường rất nhiều và rất có thiện chí trong các hoạt động tạo tính bền vững cho xã hội, môi trường. Ở vai trò người tiêu dùng trẻ, chúng ta có thể làm những việc nho nhỏ như ủng hộ sản phẩm của những doanh nghiệp vì môi trường nhiều hơn, hạn chế dùng các sản phẩm có bao bì nhựa gây hại.
