Video “Let them eat cake" gần đây tại MET gala của người mẫu và influencer Hailey “Baylee” Kalil đã châm ngòi cho phong trào #Blockout2024 bùng nổ mạnh mẽ trên mạng xã hội, thể hiện sức mạnh của netizen trước sự thờ ơ của những người nổi tiếng đối với những vấn đề nhân loại. Tuy nhiên, liệu đây chỉ là tạm thời hay một bước ngoặt quan trọng của các influencers trong thời đại kỹ thuật số?
Ngày 6/5 vừa qua, những người nổi tiếng trên thế giới đổ xô đến Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan ở New York để tham dự MET Gala gồm nhiều cái tên đình đám như Taylor Swift, Selena Gomez, Zendaya, vợ chồng nhà Bieber, gia đình Kardashian… Họ đeo đầy đồ trang sức sáng loá, chìm trong những bộ trang phục lộng lẫy trong khi hàng trăm nhà hoạt động xã hội ủng hộ Palestine đang ra sức biểu tình chỉ cách đó vài dặm. Cùng đêm đó, các cuộc không kích của Israel nhắm vào Rafah - vùng đất nằm ở biên giới Dải Gaza đã diễn ra.
Sau những sự kiện này, một phong trào kỹ thuật số đã bùng nổ trên mạng xã hội.
Tất cả bắt đầu từ một video ngắn chỉ vài chục giây của người mẫu Haley Kalil và cũng là người có sức ảnh hưởng trên TikTok quảng bá cho sự kiện MET Gala. Trong đoạn video này, Tiktoker này đã nhắc đến câu "Let them eat cake". Từ đây, “ngòi nổ” mang tên #Blockout2024 đã bùng lên nhằm phản đối văn hóa của người nổi tiếng vì họ chưa sử dụng sự chú ý của họ để đưa ý kiến về các vấn đề nhân loại.
“Let them eat cake” và cơn thịnh nộ mang tên "máy chém kỹ thuật số"
"Let them eat cake" được cho là từ Marie Antoinette - vương hậu cuối cùng của Pháp phát ngôn. Đó không chỉ đơn thuần là một câu nói, mà còn thể hiện thái độ thờ ơ, lãnh đạm của giới quý tộc đối với những người đang phải đối mặt với khó khăn và đau thương, thậm chí không có bánh mì để ăn. Mặc dù sau đó không có bằng chứng cụ thể câu nói này từ Marie Antoinette nhưng nó trở thành nỗi ám ảnh của sự phân biệt giàu nghèo đầy tàn nhẫn.
Vào thời điểm diễn ra Met Gala, người dùng mạng xã hội bắt đầu đăng tải những hình ảnh về cuộc chiến tiếp tục cướp đi vô vàn sinh mạng ở Trung Đông. Người dân của họ đang trải qua nạn diệt chủng, đói khát và chiến tranh. Trên X (trước đây là Twitter), những hình ảnh đầy đau đớn này xuất hiện cùng lúc giữa sự sang trọng của các sự kiện như Met Gala được update dày đặc. Điều này như một mồi lửa châm vào sự phẫn uất đang dâng cao dữ dội, nhanh chóng biến thành một sự thịnh nộ rất lớn từ người dùng mạng.
Các hashtag từ #celebrityblocklist , #letthemeatcake và #blockout2024 bắt đầu tràn lan với tốc độ chóng mặt, phủ kín các trang mạng xã hội, kích động mọi người tham gia cuộc tẩy chay trực tuyến, nhắm vào một số gương mặt nổi tiếng thế giới, từ Kardashians, Zendaya đến Taylor Swift,...
Khởi đầu cho phong trào #Blockout2024, người dùng TikTok Rae (@ladyfromtheoutside) đã sử dụng thuật ngữ "máy chém kỹ thuật số" (digital guillotine) và kêu gọi người dùng TikTok hủy theo dõi Baylee nói riêng và những người nổi tiếng khác nói chung. Không phải tự nhiên mà Tiktoker này dùng thuật ngữ trên. Đó là vì vua Louis XVI và Marie Antoinette đều bị xử tử bằng máy chém sau khi cuộc cách mạng thắng thế: “Chúng ta đã cho họ sự nổi tiếng trên social. Đã đến lúc lấy lại, lượt xem, lượt thích, bình luận, và tiền bạc của chúng ta", Rae chia sẻ.
Trên khắp các phương tiện truyền thông xã hội bao gồm cả TikTok và X, hàng loạt người dùng đăng danh sách những người nổi tiếng mà họ hủy theo dõi và chặn. Rae giải thích rằng phong trào này nói về sự im lặng quá mức của những người có sức ảnh hưởng với công chúng trước các vấn đề nhân đạo. “Cuộc nổi dậy kỹ thuật số” này có tác động mạnh mẽ hơn bởi vì mọi người không chỉ xóa những người nổi tiếng khỏi bảng tin của họ mà còn thực sự chặn họ, loại bỏ lợi nhuận tiền tệ của họ từ các quảng cáo được nhắm mục tiêu.
Làn sóng tẩy chay này đã khiến những nhân vật nổi tiếng được cho là mất hàng trăm nghìn người theo dõi, bao gồm Selena Gomez, Kim Kardashian, Kylie Jenner và Zendaya. Mặc dù có những ý kiến trái chiều rằng những người nổi tiếng không phải là thứ mà các nhà hoạt động xã hội cần trong cuộc chiến này, tuy nhiên nhiều người khác cho rằng phong trào này là đỉnh điểm của sự thất vọng và tức giận đối với các nhân vật của công chúng, sự thiếu hiểu biết của họ và sự im lặng đến tàn nhẫn.
Liệu có phải chỉ là làn sóng nhất thời?
Trên mạng xã hội, quyền lực của những người nổi tiếng không chỉ là sức ảnh hưởng họ có, mà còn nằm ở khả năng tạo ra sự lan truyền thông tin một cách mạnh mẽ. Số lượng người theo dõi lớn trên các nền tảng mạng xã hội đã mang lại cho họ sự nổi tiếng, biến thành cơ hội kinh doanh và thậm chí là quyền lực trong các lĩnh vực khác như chính trị và xã hội.
Có thể thấy rằng trong vài thập kỷ ngắn ngủi, mạng xã hội và internet nói chung đã phát triển một cách không ngừng nghỉ. Giờ đây, chúng ta thấy rằng mạng xã hội đã thâm nhập vào mọi khía cạnh của cuộc sống, từ giao tiếp đến mua sắm, từ giải trí đến công việc và thậm chí là quan hệ xã hội. Sự gia tăng của người nổi tiếng trên các nền tảng đã tạo ra một loạt các influencers. Tuy nhiên, sức mạnh của mạng xã hội cũng đi kèm với những rủi ro và hậu quả không mong muốn.Người sử dụng mạng xã hội có quyền lực lớn nhưng đồng thời cũng cần phải chịu trách nhiệm với những gì họ chia sẻ và lan truyền.
Không thể nói trước được rằng #Blockout2024 sẽ là một dấu mốc tiêu biểu cho sự thay đổi lớn trong cách chúng ta tiếp cận và đánh giá giá trị của sự ảnh hưởng trên Internet hay chỉ là ngọn lửa nhất thời sẽ sớm được dập tắt. Phản ứng từ cộng đồng mạng có thể dẫn đến những thay đổi đáng kể và lâu dài, tuy nhiên cũng có thể chỉ là một làn sóng tạm thời, dễ bị lãng quên khi sự chú ý và quan tâm từ người dùng thay đổi. Quan trọng là ngay lúc này, có lẽ chúng ta đã hiểu rõ hơn về ảnh hưởng thực sự đối với cách mà chúng ta tương tác và xây dựng văn hóa trên mạng xã hội.
